Электр энергияни ишлаб чикиш, узатиш ва тақсимлаш фанидан ээ йўналиши учун маърузалар матни


Mahruza 18.Sinxron dvigatellarni ‘aralel



Download 2,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/32
Sana16.01.2022
Hajmi2,49 Mb.
#375012
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32
Bog'liq
elektr energiyani ishlab chikarish uzatish va taksimlash

 

Mahruza 18.Sinxron dvigatellarni ‘aralel  

ishga tushirish 

 

Sinxronlash  usullari.  Sinxronlash  deganda  sinxron  generatorni 



energotizim  yoki  boshqa  sinxron  mashina  bilan  ‘arallel  ishga  tushirishga 

tushuniladi.  Ishga  tushirish  jarayoni  to’la  avtomatlashtirilgan  bo’lishi 




 

76 


mumkin.  Bunda  o’amma  jarayon  ‘ersonali  ishtirokisiz  bajariladi. 

Avtomatlashtirilgan 

sinxronlash 

birinchi 

navbatda 

gidroelektr 

stantsiyalarda  qo’llaniladi.  Agarda  sinxronlashda  ayrim  jarayonlar  qo’l 

bilan  ‘ersonal  tomonidan  bajarilsa  bunday  sinxronlash  yarim  avtomatik 

sinxronlash deyiladi. Bahzan sinxronlash jarayoni to’la qo’lda bajariladi. 

Sinxron generatorlarni ishga ‘arallel tushirishni ikkita usuli bor. O’z-

o’zidan sinxronlash va aniq sinxronlash. Bunda generator qanday xolatda 

bo’lishdan  qathiy  nazar,  ikkala  usul  o’am  generatorni  ulanishini  ruxsat 

etilgan  quvvat  va  kuchlanishda  ishlab  turgan  generatorga  sinxron 

qo’shilishini tahminlash kerak. 

O’zini-o’zi sinxronlash. Bu shundan iboratki, sinxron tezlikga yaqin 

tezlikda generatorni ulanish vaqtida, maydonni so’ndirish avtomati (MSA) 

o’chirilgan  xolatda  va  generator  rotorini  chulg’ami  qo’zg’atuvchidan 

uzilgan bo’ladi. Bunda generator tarmoqga qo’zg’almagan xolatda ulanadi 

(E

q



0).  Generator  viklyuchateli  ulangandan  so’ng,  MSA  ni  ulanishiga 

signal  beriladi,  u  rotor  chulg’amini  qo’zg’atkichga  ulaydi.  Generator 

qo’zg’atiladi  va  sinxronlanishga  tortiladi.  Energotizim  uchun  bunday 

ulanish  uch  fazali  qisqa  tutashuvga  ekvivalent,  shuning  uchun  o’tkinchi 

tenglashtiruvchi tokini tahsir etuvchi qiymati quyidagicha bo’ladi. 

I'

t



U

c



(X'


d

 



X

c



Generatorni  chegaralnmagan  quvvatli  shinaga  ulanishi  ancha  og’ir 

xolat o’isoblanadi (X

s



0). Bunda I'



t

 ni qiymati qo’zg’atilgan generatordagi 

uch  fazali  qisqa  tutashuv  toki  qiymatigacha  oshadi  (I'

k



E'

q



X'

d

).  Boshqa 



o’amma  xolatlarda  I'

t

<  I'

k

,  shuning  uchun  generator  o’zini-o’zi 



sinxronlashda  qisqa  tutashuv  xolatiga  nisbatan  yengilroq  xolatda  bo’ladi. 

O’zini-o’zi  sinxronlashda  tarmoq  kuchlanishi  ‘asayadi.  Generator 

chiqishida  minimal  kuchlanish  U

g



U

c

  X'



d

 



(X'

d



X

c

)  yuzaga  keladi.  Lekin 



bu  istehmolchilar  ishini  bo’zilishiga  olib  kelmaydi,  kuchlanish  2-3 

sekundda tiklanadi. 

O’zini-o’zi  sinxronlashni  I'

t

<3,5  I

g.n

  bo’lganda  asosiy  usul  sifatida 



qo’llash mumkin. SHuning uchun gidrogeneratorlarda avtomatlashtirilgan, 

turbogeneratorlarda 

esa 

yarim 


avtomatik 

o’zini-o’zi  sinxronlash 

qo’llaniladi. 

2.5-rasmda yarim avtomatlashtirilgan o’zini-o’zi sinxronlash sxemasi 

ko’rsatilgan.  Sxemada  IRCH-0,1A  ti’li  chastota  relesidan  (RCH) 

foydalanilgan. 

 

 

 



 


 

77 


 

51-Rasm. Yarim avtomatlashtirilgan o’zini-o’zi sinxronlash qurilmasini 

sxemasi. 

Sinxronlash  jarayoni  SA  kalitni  ulanishi  bilan  boshlanadi.  Sxemaga 

SA.1-SA.3  kontaktlar  orqali  o’erativ  tok  beriladi  va  RCH.1  releni 

kuchlanish  chulg’ami  SA.4  kontakt  bilan  elektrostantsiya  shinasini  TN1 

kuchlanish transformatoriga ulanadi (2.5- a, rasm). RCH.2 chulg’am (2.5-

b, rasm) SA.5 kontakt bilan generatorni TN2 kuchlanish transformatoriga 

t



1-2  cek  (RV  vaqt  relesi)  vaqtdan  so’ng  ulanadi.  CHulg’amga 



generatordan  katta  bo’lmagan  qoldiq  kuchlanish  beriladi  (U

g.q


  0,2  V), 

chunki  generator  tarmoqga  qo’zg’atilmagan  xolda  ulanadi.  Rele 

chulg’amidagi  tok  o’osil  qilgan  magnit  oqimi  faza  bo’yicha  davriy 

ravishda  0 

 





2’  burchakga  suriladi,  sinxronlashayotgan  kuchlanishlar 

chastotalarini  farqiga  ‘ro’ortsional  tezlikda.  Bunda  releni  o’arakatga 

keluvchi  qismlari  tebranuvchan  o’arakatga  qiladi.  CHastota  farqi  qancha 

kichik  bo’lsa  tebranish  am’litudasi  shuncha  katta  bo’ladi.  Ruxsat  etilgan 

o’z-o’zini  sinxronlash  sharti  bo’yicha  oraliq  relesi  RO1  (2.5-v,  rasm) 

chulg’ami  zanjiridagi  RCH  rele  kontaktlarini  qisqa  vaqt  tutashtiradi.  U 

ishga  tushadi  va  RO1.1  kontakt  ushlanib  turadi,  RO1.4  kontakt  bilan 

viklyuchatelni ulanishiga signal beradi. So’ngra viklyuchatelni yordamchi 

kontakti  V.1  tutashib  MSA  ni  ulaydi.  Rele  RO2  bir  martali  ulanishni 

tahminlaydi. 

O’zini-o’zi  sinxronlash  jarayoni  tugagandan  so’ng  chastota  relesini 

RCH.2  chulg’ami  TN2  kuchlanish  transformatoridan  uziladi.  RN,  RO1.5 

va  ASV,  V.2  ajraluvchi  kontaktlar  yordamida  (2.5-b,  rasm).  RO1  rele  va 

boshqa  relelarni  dastlabki  xolatga  qaytarish  uchun  SA  kalit  «0»  xolatiga 

o’tkaziladi. 

Aniq 

sinxronlash. 



Aniq 

sinxronlashda 

generator 

tarmoqga 




 

78 


qo’zg’atilgan  xolatda  ulanadi.  Aniq sinxronlash  qurilmasi  I'

t



0  bo’lganda 

ulanishni tahminlaydi. Buning uchun quyidagilar bajarilishi lozim: 

 

Ulanayotgan generator va tarmoq kuchlanishi teng bo’lishi U



g

U



t



 

Kuchlanishlarni fazalari bo’yicha mos kelishi (

 



 

); 



 

Sistema  va  ulanayotgan  generatorni  burchak  tezliklari  teng  bo’lishi 



(

s





g

). 



AST-4, SA-1 va UTS-3 aniq sinxronlash qurilmalari mavjud. UTS-3 

qurilmasi sinxron generatorni ulanish jarayonini avtomatlashtirilgan xolda 

tahminlaydigan aniq sinxronlash qurilmadir (2.6-rasm).  

Sinxronizatorni asosiy elementlari: 

 

Kuchlanishni  moslashtiruvchi uzeli (KMU); 



 

CHastotani moslashtiruvchi uzeli (CHMU); 



 

Ilgarilatish uzeli (IU); 



 

Ulash uzeli (UU); 



 

Blakirovkalash uzeli (BU). 



IU-belgilangan 

ilgarilash 

vaqti 

bilan 


sinxronlashtirilayotgan 

generatorni  ulanishiga  signalni  yuzaga  keltiradi.  +urilma  «

»  burchakni 



o’lchaydi. 

KMU-generatorni qo’zg’atish tizimiga tahsir etuvchi signalni yuzaga 

keltiradi, kuchlanishni tarmoq kuchlanishiga moslashtirish maqsadida. 

CHMU-turbinalar aylanish sonini rostlovchi rostlagichga tahsir  

 

52-rasm. Anik sinxronlash kurilmasining funktsional sxemasi. 



 

 



 

79 


 

etuvchi  signalni  yuzaga  keltiradi,  generator  kuchlanishi  chastotasini 

tarmoq chastotasiga moslashtiradi. 

UU-


U





U

max


f





f

max



,  U



U

.max



,  dU



dt

(dU



dt)



max

  shartlarni 

bajarilishini nazorat qiluvchi qurilmadir. 

BU-


f





f

max


  va  U



U

max



  da  generatorni  nosinxron  ulanishidan 

o’imoyalaydi




Download 2,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish