Microsoft Word yonilgi mahsulot zapasorg doc

Yonilg‘ilarning fraksion tarkibini aniqlaydigan qurilma: 
 
1–haydash kolbasi
;
 2–termometr
;
 3–sovitish asbobi.
 

---

 
49 
Benzinning fraksion tarkibini aniqlash tartibi: 
1.  Tekshiriladigan  yonilg‘idan  100  ml  o‘lchab  olinadi  va 
haydash  kolbasiga  solinadi.  Kolbaga  yog‘och  po‘kakli  tiqinlar 
orqali  termometr  o‘rnatiladi  (termometrning  simobli  uchi 
kolbaning yonboshidagi trubka to‘g‘risida bo‘lishi kerak). 
2.  Kolbani  isitgich  plita  ustiga  shunday  o‘rnatiladiki,  kolba-
ning  tagi  isitgich  ustidagi  asbestga  hiyol  tegib  tursin.  Kolbaning 
yonboshidagi  trubkasi  sovitgichga  tiqinlar  yordamida  mahkam-
lansin. 
3.  O‘lchov  silindri  sovitgich  trubkasining  tugash  yeriga 
qo‘yiladi,  silindrning  ustini  paxta  yoki  yupqa  qog‘oz  bilan  yengil 
berkitib qo‘yiladi. 
4. Isitish shunday olib boriladiki, sovitgichdan birinchi tomchi 
qizdirish  boshlanganidan  5
–
10  minut  orasida  tushishi  kerak. 
Birinchi  tomchining  tushgan  harorati  haydashning  boshlanish 
harorati deb qabul qilinadi. 
5.  Birinchi  tоmchi  tushgаndаn  so‘ng,  isitishni  shundаy  оlib 
bоrilаdiki, 1 sеkund ichidа 2 tоmchi tushib turishi kеrаk.  O‘lchаsh  
оsоn  bo‘lishi uchun sоvitkich trubkаsini silindr dеvоrigа tеkkizib 
turilishi lоzim. 
6.  Har  10  ml  yonilg‘i  haydalganda  harorat  yozib  boriladi. 
Хaydash tezligi bir xilda bo‘lishi uchun borgan sari isitishni biroz 
ko‘paytirib boriladi. 
7.  Silindrda  90  ml  yonilg‘i  yig‘ilgandan  so‘ng  3
–
5  minut 
orasida haydash tugallanishi kerak. 
8. Haydashni tugallanish harorati deb, haroratni maksimumga 
ko‘tarilib  so‘ng  pasayish  payti  olinadi.  Shundan  so‘ng  isitish 
to‘xtatiladi va umumiy haydalgan yonilg‘i miqdori o‘lchanadi.           
9.  Haydash  tugallangandan  keyin  bir  oz  vaqt  o‘tgach,  kolba 
sovugandan  so‘ng  asbob  yig‘ishtiriladi,  yonilg‘ining  kolbada 
qolgan  qismi  kichikroq  o‘lchash  asbobida  o‘lchanadi  va  qoldiq 
sifatida yozib qo‘yiladi. 
10.  Yonilg‘ining  haydalgan  qismi  va  qoldiq  miqdori 
birgalikda  umumiy  hajmi  (100  ml)  dan  ayirib  tashlansa 

---

 
50 
yonilg‘ining  haydash  vaqtida  yo‘qolgan  qismi  topiladi.  Mana  shu 
yo‘qolgan qismi benzin tarkibida yengil bug‘lanuvchi fraksiyasiga 
bog‘liq. 
11. Olingan natijalarni  jadvalga kiritiladi  va xulosa beriladi.  
Quyidagi  jadvalda  qishki  va  yozgi  AI-80  benzining  fraksion 
tarkibi aniqlangan. 
 
10%  20%  30%  40%  50%  60%  70%  80%  90% 
 
H
ayd
as
hni
ng
 bos
hl
as
h
 
 ha
ro
ra
ti
 
o
C
 da
 
yonilg‘ining qaynab bug‘langan harorati 
o
C da 
H
ayd
as
h
ni
ng
 oxi
rgi
 
ha
ro
ra
ti
  
o
C
 da
 
Q
ol
di
q m
iqdor
i,
 %
 
Y
o‘
qo
ti
sh m
iqdo
ri
, %
 
Yozgi:   35  70 
83 
95  108  120  125  135  150  180  205  1,5  4 
Qishki: 35  55 
68 
80 
93  105  110  120  135  160  185  1,5  4 
 
2.4-jadval