Buxoro davlat universiteti abdullaev a. J, Qayimova z. A, Boltaev sh. Sh, Narzieva d. M

 
Tijorat  banklarining  to`lov  operatsiyalari  orqali  pul 
aylanmasining tartibga solinishi. 
Iktisodiy  rivojlanishining  usishi  bank  kreditining  tsullanilish 
kulamini kengaytirib boradi. Kredit fakatgina xar kunlik faoliyat bilan 
boglik  ishlab  chikarish  va  muomala  jarayonining  kika  muddatli 
extiyojlari  uchun  emas,  balki  uzoq  muddatga  kapitalga  bo`lgan 
extiyojni  koplashga  yo`naltiriladi.  60-yillardan  boshlab  banklar  yirik 
mijozlarga  xizmat  ko`rsatishga  ixtisoslasha  bordi.  Bu  maksadni 
amalga  oshirish  uchun  banklar  mablag’larni  jalb  vuglish  mikyosini, 
iste`mol uchun kreditlar berish kulamini kengaytirdi. 
Tulovlarda  vositachilik  funktsiyasida  banklar  o`z  mijozlarining 
topshirigiga  asosan  tulov  jarayonlarini  amalga  oshiradi,  xisob 
varaklariga mablag’larni kabul kiladi, pul tushumlarining xisobini olib 
boradi, mijozlarga pul mablag’larini beradi. 

---

275 
 
Xisob-kitoblarning    bank      orkali    olib    borilishi      muomala 
xarajatlarining  kamayishiga  olib  keladi.  Mijoz  mamlakat  ichida  va 
boshka
. 
mamlakat  bilan  kiyinchiliksiz  o`z  mablag’larini  bank  orkali 
o`z  xisob  varakasidan  boshka  korxona  xisob  varaqasiga  yoki  boshka 
mamlakat bankiga o`tkazishi mumkin. 
Muomalaga kredit vositalarini chiqarish. Bank kreditining manbai 
fakat vaktincha bo`sh mablag’lar va kapital bo`lib -kolmasdan, kredit 
asosida  chek-depozit  emissiyasi  xam  amalga  oshiriladi.  Bank 
tomonidan  beriladigan  kredit  mikdori  mavjud  jamg’armalardan  ko`p 
bo`lsa, bank chek-depozit emissiyasini amalga oshirishi mumkin. 
Undan  tashkari,  kredit  yordamida  muomalaga  naqd  pullar 
banknotalar chikariladi. 
Bank  kredit  pullar  chikarish  depozitlar  yaratish  yo`li  bilan 
to`laqonli pullar o`rnini bosuvchi kredit vositalarini vujudga keltiradi