Buxoro davlat universiteti abdullaev a. J, Qayimova z. A, Boltaev sh. Sh, Narzieva d. M

11-MODUL. KREDITNING BAHOSI VA UNGA TA`SIR 
QILUVCHI OMILLAR 
 
11.1.  Kreditning  bahosi  tushunchasi.  Oddiy  foizlar  va  ularni 
hisoblash tartibi. Murakkab foizlar va ularni hisoblash tartibi.  
11.2.  Ssuda  kapitallari  bozori  va  uning  segmentlari.  Qisqa 
muddatli pul bozorida kreditlar bahosining shakllanishi.  
11.3.  Kapital  bozorida  o`rta  va  o`zoq  muddatli  kreditlar 
bahosining shakllanishi.  
11.4.Kreditning bahosiga ta`sir qiluvchi omillar. 
 
11.1. Kreditning bahosi tushunchasi. Oddiy foizlar va ularni 
hisoblash tartibi. Murakkab foizlar va ularni hisoblash tartibi.  
 
Korxonalar  foydalanilgan  qarz  mablag’lari  uchun  kreditorga 
foiz  shaklida  to`lovni  o`tkazadilar.  Kreditning  to`lash  uni  to`liq 
summada  o`z  egasiga  qaytarilishinigina  emas,  shu  bilan  kredit  uchun 
foiz  shaklidagi  to`lov  bilan  qaytarilishini  ifodalaydi.  Demak,  kreditor 
o`z  mablag’larini  hech  vaqt  o`z  hajmida  qaytarib  olish  sharti  bilan 
bermaydi, bunda u mablag’ni qarzga berganligi uchun muayyan to`lov 
talab qiladi (foizsiz imtiyozli kreditlar bundan mustasno). 
 
Kreditning  to`lovi  nafaqat  banklar  xo`jalik  hisobi 
maqomiga,  shu  bilan  birga,  korxonalarni  bevosita  foydasi  bilan 
bog’liq xo`jalik hisobiga rag’batlantiruvchi ta`sir ko`rsatadi.  

---

195 
 
Kredit uchun haq to`lashning iqtisodiy mohiyati qarz beruvchi va 
qarz oluvchi o`rtasidagi qo`shimcha olingan foydaning taqsimlanishini 
qayd  qilishda  namoyon  bo`ladi.  Ko`rib  chiqilayotgan  tamoyilning 
amaliyotda uchta asosiy funktsiyasini bajaruvchi bank foizi me`yorini 
o`rnatish jarayonida namoyon bo`ladi.
 
Tijorat  banklarining  foiz  siyosati  depozitlar  va  kreditlarning 
okilona foiz stavkalarini shakllantirish va foiz riskini boshkarish bilan 
boglik tadbirlar majmuasidir.  
Tijorat 
banklarining 
foiz 
siyosatining 
asosiy 
jixatlari 
kuyidagilardan iborat: