|
Sidirish usuli bilan yassi sirtlarga ishlov
berish. Tashqi yassi sirtlarni (shakldor sirtlarni
ham) sidirish yuqori unumdorli va ishlov berish kam tannarxda bo‘lgan
ligi
sababli yirik seriyali
va yalpi ishlab chiqarish
da
yanada keng qo‘llanilmoqda; bu usul jihoz va asboblarning yuqori
narxda bo‘lishiga qaramasdan, iqtisodiy xakikatdan afzaldir. Ko‘p operatsiyalar frezalash
o‘rniga ichqi sidirish vositasida bajariladi. Bunday operatsiyalarga dvigatellarning bloklaridagi va
boshqa detallardagi pazlarni, ariqchalarni, yassi sirtlarni, shesternyaning
tishlarini va
boshqalarni sidirish kiradi.
11.5-rasm. YAssi sidirgichlarning sxsmalari:
a
— odsiy sidirgich;
6, v, g
— progressiv
sidirgichlar
Tashqi dastlabki ishlov berilmagan sirtlarni sidirish usuli bilan ishlov berishda
sidirgichning bir o‘tishida yuqori aniqlikka va sirt tozaligiga erishish mumkin. Ishlov berish
jarayonida har bir kesuvchi tish qo‘yim qatlamining bir qismini kesib o‘tadi, kalibrlovchi tishlar
esa sirtni tozalaydi, shu bilan birga tishlar o‘zining kesish xususiyatini va shaklini uzoq davr
mobaynida yo‘qotmaydi.
Pokovka va quymalarning sirtlariga ishlov berishda oddiy yassi sirtli sidirgichlarni
(11.5-rasm, a) emas, balki progressivlarini (11.5-rasm, b, v, g) qo‘llash maqsadga muvofiq
bo‘ladi.
Keng sirtlarni (50 mm dan katta) tashqi sidirish yordamida ishlov berishda bir necha
sidirgich yonma-yon o‘rnatiladi.
Tashqi sirtlarni sidirish, ko‘pincha vertikal sidi-rish dastgohlarida — yarim avtomat va
avtomatlarda bajariladi.
Yalpi ishlab chiqarishda yuqori unumdorli uzluksiz ishlaydigan dastgohlar qo‘llaniladi.
11.2. Detallarning‘ yassi sirtlariga yakuniy ishlov berish
YAssi sirtlarni jilvirlash. YAssi sirtlarni jilvirlash ham dag‘al, ham toza ishlov berishda
pardozlash uchun qo’llaniladi. Sirtlarni dag‘al jilvirlash dastlabki yoki iko’plovchi operatsiya
bo‘lishi mumkin, agar yuqori aniq 1 M K va sirt tozaligi talab qilinmasa, dag‘al jilvirlash-Dy
qo‘yim frezalash va randalashdagi qo‘yimga nisbatan Kichik bo‘lishi kerak. Katta qo‘yimda
dag‘al jilvirlash iqtisodiy jihatdan tejamli bo‘lmaydi. Dag‘al jilvir-jpp, agar detalg sirtida qattiq
uvokdar bo‘lsa yoki mate-rialning qattiqligi frezalash yoki randalashga qiyin-CHILIK
tug‘dirgandagina qo‘llanilishi mumkin. Detallar-iing yassi sirtlari kam bikirlikka ega bo‘lganda
ham dag‘al jilvirlash qo‘llanishi mumkin.
Agar frezalash usuli bilan yuqori aniqlikdagi va to-Zyliqdagi sirthosil qilishga imkon
bo‘lmasa, bunga sirt-larni dagal va toza jilvirlash orqali erishiladi.
Sirtlarni toza jilvirlash mayda donali yaxlit dumaloq jilvirtosh doiralari yordamida amalga
oshiriladi. Jilvirlash jilvirtosh doirasining tores qismi va che-gpda amalga oshiriladi.
Jilvirtosh doirasining tores qismida jilvirlash chst qismida jilvirlashga nisbatan unumdorli
bo‘ladi, chupki jilvirtosh doirasining tores qismida jilvirlash
jarayonida uning ko‘p sirti ishlov
beriladigan detalga tegib turadi va bir vaqtning o‘zida ko‘plab abraziv donachalar ishlaydi, shu
bilan birga jilvirlashning ushbu usulida yuqori aniqlikka erishishni taxminlaydi, ko‘rsa-TILgan
asboblarga jilvirlashning ushbu usuli keng tarq-plgan.
Jilvirtosh doirasining chetida jilvirlash unumdorligi
past, lekin uning yordamida jilvirtosh
doirasining tores qismida jilvirlashga qaraganda, yuqori aniqlikka erishish mumkin, shuning
uchun o‘lchov asboblari va Poshqa asboblarning detallarini yakuniy pardozlash ishlari
uchun
qo‘llaniladi.
YAssi jilvirlash dastgohlari dastlabki jilvirlash uchup, dag‘al va toza (aniq) jilvirlash
uchun tayyorlanadi.
Dag‘al jilvirlovchi dastgohlar:
a) bir tomonlama (bir tomonda ishlov berish uchun) — shpindeli gorizontal eki vertikal
holatda joylashgan;
b) ikki tomoshtama (ikki tomondan ishlov berish uchun) — shpindellari gorizontal
holatda joylashgan ikki shpindelli bo‘ladi.
Dastlabki va toza (aniq) jilvirlovchi dastgohlar:
a) jilvirtosh doirasining tores qismida ishlash uchun to‘g‘ri burchakli stolli va dumaloq
stolli; oxirgisi bir shpindelli va ikki shpindelli bo‘ladi;
b) jilvirtosh doirasining chetki qismida ishlash uchun to‘g‘ri burchakli stolli va dumaloq
stolli dastgohlar bo‘ladi.
Karusel turkumidagi dastgohda jilvirtosh doirasi-ning tores qismida yassi jilvirlash
uchun asosiy vaqt quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
bu yerda
a —
bir tomonining qo‘yimi mm;
5
G
—
stolning bir marta aylanishiga to‘g‘ri
keladigan jilvir toshning vertikal surilishi mm;
p
-stolning minutiga aylanish-lari soni;
t
—
stolga bir vaqtning o‘zida o‘rnatiladigan detallar soni;
k —
jilvirlash aniqligini hisobga oluv-chi
koeffitsiyent.
YAssi
Do'stlaringiz bilan baham: | 
