O`zbekiston

2.6 Spiralsimon issiqlik almashinish qurilmasi

 

     Spiralsimon  issiqlik  almashinish  qurilmasi

  - 

bu  turda  issiqlik  almashinish  qurilmasida 

isitish  yuzasi  ajratuvchi  devorga  (yadro)  payvandlangan  va  spiral  shaklida  o'ralgan  ikkita 

yupqa  metall  plitalardan  tashkil  topgan  bo'ladi.  Spiral  issiqlik  almashtirgichlar  spirallarga 

o'ralgan ikkita metall yuzadan hosil bo'lgan 2 ta to'rtburchaklar kanaldan iborat qurilmalardir. 

Plitalar issiqlik o'tkazuvchi sirt sifatida xizmat qiladi. Spirallarning ichki uchlari ajratuvchi 

devor bilan bog'langan va ular orasidagi masofa pinlar bilan o'rnatiladi. Ular vertikal yoki 

gorizontal ravishda spiral kengligi 0,2-1,5 m, isitish yuzasi 3,2-100 m² va plitalar orasidagi 

masofa 8-12 mm bo'lgan holda amalga oshiriladi. Yakuniy bosim 1 MPa. 

     Afzalliklar  -  ixchamlik,  qobiq  va  quvurli  ko'p  o'tishli  issiqlik  almashtirgichlar  bilan 

solishtirganda gidravlik qarshilikning pastligi.  

     Kamchiliklari -  Ishlab chiqarish va ta'mirlashning murakkabligi, shuningdek, 10 kgf / sm² 

dan yuqori ishlaydigan muhit bosimida ulardan foydalanishning mumkin emasligi. 

     Sanoatda  isitish  yuzasi  10-100  m

2

  bo’lgan  spiralsimon  issiqlik  almashgichlar ishlab 

chiqariladi;  bunday  qurilmalar  ish  muhitning  harorati  20-200°C  bo’lganda  vakuum  bilan 

ham, 1 MPa gacha bosim bilan ham ishlashi mumkin. Spiralsimon issiqlik almashgichlardan 

suyuqlik-suyuqlik, gaz-suyuqlik o’rtasida issiqlik almashinishini tashkil etishda ham bug`lar 

va bug` gazli aralashmalarni kondensatsiyalash maqsadida foydalanish mumkin. 

     Kanallar  yupqa  metall  plastinalardan  tuzilib,  ular  issiqlik  almashinish  yuzasi vazifasini 

bajaradi. Spirallarning ichki tomonidagi uchlari ajratuvchi to’siq orqali biriktirilgan. Kanallar 

tizimi qopqoq yordamida berkitilgan 

---

14 

 

 



     Spiralsimon  issiqlik  almashinish  qurilmasining  asosiy  elementi  spiral  o'ralgan  po'lat 

plitalardir. Bu turdagi qurilmalarda  ikkita yoki to'rt ta oqim kanali bo'lishi mumkin.   Po`lat 

plitalar korpusga joylashtirilgandan so'ng, ular uchlari bilan payvandlash orqali qobiq bilan 

bog'lanadi. Spiralsimon issiqlik almashinish qurilmasining butun tuzilishi ishonchli va qattiq 

bo'lishi  uchun  po'lat  plitalarning  bir  tomoniga  maxsus  shpiklar  biriktiriladi.  Keyinchalik 

ikkita  aloqa  bo'lmagan  kollektor  bo'linmasi  eksenel  (markaziy)  quvur  ichiga  o'rnatiladi. 

Ushbu markaziy trubka po'lat plitalarning asosiy qurilmasi sifatida ishlaydi.  

      Har xil kirish va chiqish quvurlarini ulash uchun kanalning devorlarida teshiklar qilinadi. 

Spiralsimon  issiqlik  almashinish  qurilmasi  orqali  ishchi  muhitning  harakat  tezligi  joriy 

holatga  to'g'ridan-to'g'ri  proportsionaldir  va  qo'shimcha  ravishda  doimo  o'zgarib  turadi. 

Aylanadigan  kanal  bo'ylab  harakatlanadigan  ishchi  vosita  maxsus  ajratuvchi  pinlar  bilan 

to'qnashadi  va  turbulentlik  paydo  bo'lmaydi.  Turbulentlikning  yo'qligi  ishchi  muhitning 

nisbatan  past  tezligida  ham  butun  issiqlik  almashinuvi  jarayoniga  foydali  ta'sir  ko'rsatadi. 

Shuningdek, natijada spiral issiqlik almashtirgichning umumiy ifloslanishi kamayadi. 

      Spiralsimon issiqlik almashinish qurilmasida ishchi vosita uchta asosiy harakat shakliga 

ko'ra harakatlanishi mumkin: qarshi oqim, o'zaro faoliyat yoki parallel. Ko'pincha qarama-

qarshi oqimning harakat sxemasi qo'llaniladi. 

 

Spiralsimon issiqlik almashinish qurilmasi maxsus joylashtirish ramkasiga o'rnatiladi, 

bu  esa  o'z  navbatida  butun  tuzilishga  barqarorlik  va  har  qanday  qulay  holatda  o'rnatish 

imkoniyatini  beradi.  Bundan  tashqari,  ortiqcha  bosim  va  atmosfera  havosini  chiqaradigan 

qurilmalar kabi issiqlik almashtirgichga qo'shimcha jihozlarni ulash mumkin. 

 

 

 

 

---

15