Tibbiy kimyo javoblari

 

25) 

Олтингугурт. Бирикмаларининг ахамияти.

 

Oltingugurt odam organizmining 0,16% ini tashk

il qiladi. U organizmning almashtirib bo‘lmaydigan komponenti 

hisoblanadi, chunki u ko‘pgina oqsillar, aminokislotalar

, gormonlar, vitaminlar, nuklein kislotalar va h.k. tarkibiga kiradi. 

Tirik organizmda oltingugurtli aminokislotalar sulfatlargacha, qisman tiosulfatlargacha oksidlanadi va elementar 

oltingugurt ham hosil bo‘ladi.

 

26) 

Марганец. Бирикмаларининг организмдаги

 

ахамияти.

 

Marganes VII guruh biogen d- elementi boiib, odam organizmida uning miqdori 1 

—

10 3 % ni tashkil etadi. Oziq-ovqat 

mahsulotlari

dan lavlagi, pomidor, soya, yashil nohat, kartoshkada ko‘p uchraydi. Marganesning ko‘pgina qismi 

mushaklarda, bosh miyada, buyrakda, jigarda, qalqonsimon bezda, suyaklarda, taloqda uchraydi. Odam organizmining 

marganesga sutkalik ehtiyoji 6 mg atrofida. Bola organizmining bu elementga ehtiyoji katta, chunki bu element uning 

normal o‘sishi va rivojlanishiga ta’sir ko'rsata

di. Marganes 8 xil oksidlanish darajasini namoyon eta oladi, biologik 

sistemalarda asosan 2 tasi uchraydi: Mn

2+

 

va Mn

3+,

 

ba’zan Mn

4+

 

ham bolishi mumkin. Marganesning anion xili uchrashi 

---

@Mahmud_Yazdanov                                                   

Mahmud Yazdanov

     

[phone]  

ehtimoli deyarli yo‘q. Mn

2+

 

ioni Mn

3+

 

ga o‘xshash xossaga ega bo‘lganl

igi uchun DNK komplekslarida Mn

2+

 

ni 

almashtirib turishi mumkin. Mn

3+

ning ko‘pgina komplekslari, masalan, [Mn(C

2

O 

4

)

3

] barqaror hisoblanadi. Bu element 

ham organizmning o‘sishi va rivojlanishida, ko‘payishida, hujayra boMinishida, gormonlar ta’sirini oshir

ishda ishtirok 

etadi. Uning ishtirokisiz fotosintez jarayoni amalga oshmaydi. Odarn va ba’zi jonivorlar qonida 0,02 m

g/1 miqdorda 

uchraydi. Marganes temir, mis va kobalt bilan birga qon hosi! bo'Iishida qatnashadi, antitelolar hosil boiishini 

tezlashtiradi

. Marganes qand miqdorini kamaytiradi, ateroskleroz rivojlanishini to‘xtatadi. Qator fermentlarni masalan, 

degidrogenaza va dekarboksilazani faollaydi. Bu fermentlarsiz spetsifik metabolitik jarayonlar bormaydi, masalan, 

siydikning hosil boiishi. Marganes tutgan metallofermentlar gidrolitik va oksidlanishqaytarilish jarayonida ishtirok etadi. 

Marganes B, va E vitaminlari

ning almashinuviga ta’sir ko'rsatadi. Oqsil va mineral almashinuvlarini ta’minlaydi. Uning 

oziq-ovqatlarda yetishmasligi patologik semirish, suyak rivojlanishida buzilish, endemik buqoq kasalliklarini keltirib 

chiqaradi. Marganes skelet shakllanishida, imm

unitet reaksiyalarida, qon hosil bo‘lishida, teri orqali nafas olishda 

qatnashadi. Marganetsning ortiqcha miqdori zaharli ta’sir ko‘rsatadi

 va turli asab kasalliklarini keltirib chiqaradi.