Tibbiy kimyo javoblari

19) 

Кремний. Бирикмаларининг органзмдаги ахамияти.

 

Sanoat texnogen endemik kasalliklari. Bu tur kasalliklar sanoat ishlab chiqarish jarayonining atrof-muhitga, shu 

jumladan odam organizmiga ta’siri natijasida shakllanadi va bu kasalliklar kasb kasalliklari deb ataladi. Bunday 

kasalliklarga kremniy yoki berilliy ishlab chiqarishda bevosita band bo‘lgan odamlar organizmidagi kremniy (SiO2) 

miqdorining ortib ketishi hisobiga kelib chiqadi.  

 

20) 

Калай ва кургошин. Бирикмаларининг организмдаги ахамияти.

 

Qalay, Sa. Yer po‘stida 10 •

 10 

-3

 

% uchraydi. Bu metall organizmda 1 • 10 

-4

 

% ni tashkil etadi. Organizmga o ziq bilan 

sutkasiga 1 mg tushib turadi, konservalangan mahsulotlarda uning miqdori 38 

mg gacha etadi. Qalay jigar, o‘pka, buyrak 

va eritrotsitlarda to‘planadi. U anemiyaga sabab bo‘ladi, oqibatda qizil qon tanachalari va gemoglobin kamayadi. Uning 

organizmda 

ko‘payishi te ri, y u q o ri nafas organlarini zaharlaydi va asab kasalliklariga ol

ib keladi. Q alay bilan 

zaharlangan 59% kasallarda ensefalopatiya, 38% ida aqliy zaiflik kuzatiladi. 

Qo‘rg‘oshin, Pb. Yer po‘stida 7 

•

 10

-6

 

% uchraydi. U organizmning 1 

•

 10

-4

 

% ni tashkil etadi. Havoda 0,01 mg/kg 

bo

‘

lganda letal holat keltirib chiqaradi. 

U motor yoqilg‘isi tarkibida bo‘lib, atmosferada yig‘iladi va havoni ifloslaydi. 

Shuning oqibatida organizmga kiradi. Qo‘rg‘oshin hujayralarning protoplazmasi uchun zaharli 

hisoblanadi. Nafas olish 

organlarida uning bug‘lari to‘planadi va o‘pkaga so‘riladi. Qo‘rg‘oshinning asosiy qismi qizil qon tanachalarida to‘planadi 

(40

—45%). Qo‘rg‘oshin ionlari organizmga tushib, miyada qora dog‘lar hosil qiladi, asab sistemasining va bu

yrak 

funksiyasining buzilishiga olib keladi, anemiyam rivojlantiradi. Zaharlanish belgilari: quvvatsizlik, kamqonlik, bosh 

aylanishi, shol. Qo‘rg‘oshin bilan zaharlanganda davolash uchun tuxum oqsili, askorbin kislota ishlatiladi.