|
bajaradi. Masalan, KI ortiqcha olinganda eritmada K+ va T ionlari konsentratsiyasi ortadi. P an e t-F ay an s qoidasiga
|
Pdf ko'rish
bet | 184/195 | Sana | 16.01.2022 | Hajmi | 1,63 Mb. | | #370770 |
| Bog'liq Tibbiy kimyo javoblari to'ldirilgan nashr. pdf
bajaradi. Masalan, KI ortiqcha olinganda eritmada K+ va T ionlari konsentratsiyasi ortadi. P an e t-F ay an s qoidasiga
ko era kristall panjaraning qurilishi faqat shu panjarani tashkil etgan ionlar xisobiga borishi mumkin. Bu holda I '
ionlari hisobiga bo eladi. Shuning uchun 1 g ionlari yadroning kristall panjara qurilishini davom etdiradi va unga o ez
zaryadini beradi. Shu sababli I- ionlari p o ten sia l b e lg ilo v ch i ion yoki e le k tro te rm o d in am ik p o ten s ia l (e-
potensial) deb ataladi. Zaryadi nisbatan katta bo elgan zarrachalar eritmadagi qarama-qarshi zaryadli K+ ionlarini
tortadi. Qarama-qarshi ionlarining adsorbsiyasi boshlanadi. Bunday adsorbsiyalangan ionlar bilan eritmadagi erkin
ionlar o ertasida dinamik muvozanat qaror topadi. Yadroga adsorbsiyalangan qarama-qarshi ionlar bilan birga
potensial belgilovchi ionlar hammasi adsorbsion qavatm. tashkil etadi. Yadro va adsorbsion qavat granulani tashkil
qiladi. Granula e- potensial bilan bir xil zaryadga ega, lekin kattaligi jihatidan kichikroq bo elib, adsorbsion qavatdagi
qarama-qarshi ionlar soniga bog eliq. Agar 90% qarama-qarshi ionlar adsorbsiyalangan b o elsa, granulaning
potensiali e-potensialning 10% i tashkil etadi. Granulaning potensiali kinetik potensial yoki dzeta potensial (q-
potensial) deb nomlanadi, chunki uni granula yaqinida elektr tortishish kuchlari ta fsirida zarrachalarining harakatidan
o lch a sh mumkin. Qarama-qarshi ionlarning qolgani elektrostatik tortilish kuchlari ta esirida granula atrofida bo
eladi va diffusion qavatni hosil qiladi. Diffuzion qavatning qalinligi turlicha bo elib, u eritmaning ion kuchiga bog eliq,
ya fni ion kuchi qancha katta bo elsa, diffuzion qavat shuncha yupqa bo eladi. Diffuzion qavat qiymatining kattaligi
adsorbsion va diffuzion qavatlardagi io n la r miqdoriga bog eliq bo'ladi: adsorbsion qavatdagi ionlar qancha ko'pva
diffuzion qavatdagilar qanchalik oz bolsa, potensial shunchalik kichik boMadi. Bu kattalik kolloid zarrachaning
barqarorlik me fzoni hisoblanadi. Granula diffuzion qavat bilan birga mitsellani hosil qiladi. Diffuzion qavatdagi ionlar
konsentratsiyasi zarracha chegarasiga yaqinlashgan sari kamayib boradi va potensial ham kamayadi, chegaraga
etganda esa u nolga teng bo eladi. Shunday qilib, mitsella doim elektroneytral holdadir. Agar adsorbsion qavatga ko
ep miqdorda qarama-qarshi ionlar joylashtirilsa, masalan 95%, bu n d a granula sathidagi potensial 5% g a c h a
kamayadi. Potensial belgilovchi ionlar miqdoriga bog eliq bo flgan epotensial qiymati o ezgarmaydi. KI ortiqcha
miqdorda olinganda Agl mitsellasining sxematik K6rinishi q uyidagicha boladi: Kolloid eritmalarning barqarorligi
Do'stlaringiz bilan baham: |
|
|