Tibbiy kimyo javoblari

9) Vodorod bo

g’lanishning organizmda va tibbiyotda ahamiyati. 

 

Vodorodatomi tutgan qutubli molekulalar kislorod, azot, ftor va shu kabi kuchli elektromanfiy atomlar bilan kuchli dipol 

–

 

dipol ta’sirlanishiga kirishadi. Vodorod bog’ deb ataladigan tortishishning  bunday

 turi qisman musbat qutublangan H 

atomi va boshqa molekuladagi qisman manfiy zaryadlangan azot, kislorod, ftor va shu kabi atomlar 

orasida sodir bo’ladi. 

Vodorod bog’ kovalent molekulalari orasidagi molekulalararo ta’sirlanishdir. Ular DNK va oqsillar kabi

 biomolekulalar 

sturukturalari shakllanishi uchun muhim omillardan biridir.  Odatda, vodorod bog'lanish nuqtalar bilan belgilanadi. 

Shunday qilib, elektrmanfiyligi katta bo'lgan element atomi bilan vodorod atomi orasida vujudga keladigan ikkinchi 

darajali 

kimyoviy bogʻlanish vodorod bogʻlanish deb yuritiladi. Lekin bu bogʻlanishning energiyasi uncha katta emas. 

Masalan, kimyoviy bogʻl

anishlarning  asosiy turlarining mustahkamligi 20-

230 kkal/mol ga teng boʻlgan holda, vodorod 

bogʻlanishning mustahkamligi 5

-

8 kkal/molni tashkil qiladi. Vodorod boʻlanish modda molekulalarining assotsilanishida, 

moddalarning kristallanishida, erishida, kr

istallogidratlar hosil qilishida, elektrolitik dissotsilanishida muhim rol oʻynaydi. 

Vodorod bogʻlanish: molekulalararo va ichki molekular vodorod bog'lanish turlariga boʻlinadi.  Yuqorida ko'rilgan hamma 

vodorod bogʻlanish molekulalararo vodorod bog

'lanis

h (MVB) deyiladi. Ichki vodorod bogʻlanishga orto

-nitrofenol 

molekulasidagi bog'lanishni misol qilish mumkin. Shu bilan birga

likda ionlararo vodorod vodorod bogʻlanish ham 

mavjud:[HF

2

]

-

 ionida (F...H - F) (E

bog’

 = 80kJ);