Noorganik kimyo

Olinish usullari.
  1. Laboratoriya sharoitida temir uning tuzlarini 
eritmalarini elektroliz qilib olinishi mumkin. Buning uchun temir(II) yoki temir 
(III) xlorid eritmasi elektroliz qilinadi. Agar elektroliz oddiy sharoitda o’trazilsa, 
olingan temir tarkibida ko’p vodorod eriydi. Jarayonni yuqori temperaturada olib 
borib katodda temirni toza qavatini hosil qilish mumkin. Bunda ularni tarkibida  
vodorod bo’lmaydi. 
2. Temir oksididan vodorod bilan qaytarib: 
Fe
2
O
3 
+ 3H
2
O = Fe  + 3H
2
O  
3. Havosiz joyda pentakarbonil temirni qizdirish orqali: 
/Fe(CO)
5
/      = Fe   +   5CO  
Texnikada Fe rudalarini suyuqlantirish orqali olinishi mumkin. Bunda 
cho’yan hosil bo’ladi. Uning suyuqlanish temperaturasi 1100
o
C.  
Cho’yan tarkibida 95% temir, 3% kremniy va 2,5 % marganes bo’ladi. 
Domna jarayoni po’lat va cho’yan olish mustaqil o’qish uchun beriladi. 
Domna jarayonida  ruda(piritni) yonishi sodir bo’ladi. 
2Fe(OH)
3  
= Fe
2
O
3
 + 3H
2
O 
FeCO
3 
= 3FeO + CO
2
 
Fe
3
(PO
4
)
2  
= 3FeO + P
2
O
5