Наманган-2007 й

 
Назорат саволлари 
 
1. МБга мурожаат қандай амалга оширилади? 
2. Стандарт ва ихтиѐрий талабларни киритиш қандай амалга оширилади? 
3. Маълумотларни тўлдириш ва тузатиш жараѐнини тушунтиринг. 
4. МБнинг ишлашини бошқариш учун қандай вазифаларни бажариш лозим? 
5. Ички ва ташқи программа таъминотини тушунтиринг. 
6. Моделлар турларини сананг. 
7. Мантиқий моделларни тушунтиринг. 

---

51 
12- Маъруза: АБС нинг математик таъминоти 
 
Режа: 
1. Математик таъминот тушунчаси 
2. Моделлаштириш 
Математик таъминот-ЭҲМ ни программа билан таъминлашдир. 
Умуман, АБС нинг математик таъминоти иккита босқичдан иборат. 
Биринчи босқич масаланинг математик қуйилиши, моделлаштириш 
жараѐни, ечиш методларини танлаш ва шу танланган метод асосида 
машиналаштирилган ечиш алгоритимларини ишлан чиқиш ишларини ўз 
ичига олади. Бу босқични шартли равишда АБС нинг математик таъминоти 
деб атаймиз. 
Иккинчи босқич ЭҲМ билан боғлиқ бўлган босқични ўз ичига олади. 
Яъни ишлаб чиқилган ечиш алгоритимига программа тузиш, информацияни 
ЭҲМ га киритиш - чиқариш, сақлаш, узатиш ва қайта ишлаш техналогиясини 
ишлаб чиқиш, ЭҲМ иш фаолиятини бошқарувчи программалар системаси 
билан ишлаш, уларни ривожлантириш ва бошқаларини АБС нинг программа 
таъминоти деб атаймиз. 
Шундай қилиб АБС нинг математик таъминоти саноат корхоналарини 
бошқариш масалаларининг иктисодий-математик моделларини қуришга 
имкон берувчи моделлар ва воситалар тўпламини ташкил этади. 
АБС нинг математик таъминоти тузилишини ифодаловчи системани 
юқоридаги расмда тасвирлагандек тасвирлаш мумкин. 
 
Математик таъминот воситалар таъминоти қуйидагилардан 
иборат бўлади: бошқариш жараѐнини моделлаштириш воситалари, 
бошқаришнинг типик масалалари, запасни бошқариш масалалари, математик 
программалаштириш усуллари,математик статистика усуллари, оммавий 
ҳизмат назарияси усуллари. 
АБСнинг математик таъминоти
АБС матема-
тик таъмино-
ти методлари-
ни танлаш
Ходимлар
Хужжатлар-
нинг асосий
мазмуни
Математик
таъминот 
воситалари

---

52 
АБС математик таъминоти методларини танлашга масалаларни турли 
аниқловчи методлар, алгоритимларни ҳисоблаш мураккабликларини 
баҳоловчи методлар, оптимал ечимдан олинган ечимнинг мумкин бўлган 
четланишларини баҳоловчи методлар киради. 
Корхоналарнинг автоматлаштирилган бошқариш системасини қуриш 
тажрибаси шуни кўрсатдики, ишлаб чиқаришни оптемал бошқариш 
масаласининг математик моделини қуриш қуйидаги босқичларни ўз ичига 
олади: иктисодий-математик моделни қуриш, математик моделлар ѐрдамида 
оптемал ечимни аниқлаш, олинган ечимни таҳлил қилиш.