Наманган-2007 й

 
Назорат саволлари 
 
1. Маълумотларни сақлаш учун ЭҲМда қандай қурилма ҳизмат қилади? 
2. Маълумотларни сақлашнинг қандай усулларини биласиз? 
3. Маълумотлар базаси деганда нимани тушунасиз? 
4. Маълумотлар базаси таркибини курсатинг. 
5. Маълумотларни сақлашнинг қандай усулларини биласиз? 
6. Мбга мурожаат қандай амалга оширилади 
 
11.1. Маълумотлар банкини ишлаб чиқишнинг асосий принциплари 
 
1. Маълумотларнинг ўзаро боғлиқсизлиги ва улар ўртасида алоқа ўрнатиш. 
2. Маълумотлар банкини тузилиши. 
3. Маълумотлар банкини қўллаш. 
 
1. Маълумотларнинг ўзаро боғлиқсизлиги. Бу шуни англатадики, 
маълумотларни тасвирлаш ўзгариши билан улар билан ишловчи 
программани ўзгартириш шарт эмас. Бунга маълумотларни ишловчи 
программа билан маълумотларни тасвирлашни ажратиш йули билан 
эришилади. Маълумотларни программа билан бирлаштириш, уларнинг 

---

45 
тасвирланишларини ҳисобга олиш, керакли кўринишаг келтириш 
маълумотлар банки бошқарувчи система орқали амалга оширилади. 
 
2. Маълумотлар тузиш ва улар орасида алоқа ўрнатиш. Аниқ мб 
тузилаѐтганда алоқалар аниқланади ва улардан фойдаланиш автоматик 
тарзда бажарилади. Маълумотларни кидиришда эса барпо этилган 
алоқалардан фойдаланилади. 
 
3. Бир хил маълумотларнинг ЭҲМ хотирасида кам маротаба 
сақланиши ёки қайтарилиши. Бу иш жуда кўп информацион элементлар 
орасида алоқа ўрнатишни ташкил қилишни осонлаштиради. Фойдаланувчи 
маълумотларнинг янги қийматларини олиб туришни таъминлайди. 
4. Маълумотларни сақлаш ва химоя қилиш. Бу ЭҲМ хотирасидаги 
маълумотларни бузилишдан сақлашни ва уларга мурожаат қилиш учун 
махсус йул танлашни англатади. 
5. Маълумотлар билан бевосита алоқа ўрнатиш мавжудлиги. Бу 
фойдаланувчиннг МБ билан оператив алоқа қилишини таъминлайди ва 
сўралган вақтда керакли информацияга эга бўлиш имкониятига эга бўлиб, 
бошқариш сифатини оширади. Бу принцип бевосита алоқа қилиш 
имкониятига эга бўлган катта ҳажмни сақловчи хотира билан ишлашни талаб 
қилади, яъни бунинг учун магнит диск пакетларидан фойдаланиш зарур 
бўлади.