1-sentabr — mustaqillik kuni kirish 1-dars

Uyga vazifa 
8.4-mashq. 
   Oilangiz  a’zolari  haqida  avval  ma’lumotnoma  matni,  so‘ng 
ijodiy-tavsifiy matn tuzing. Matnni og‘zaki bayon qilishga tayyorlaning. 
8.5-mashq.
   Berilgan  izohlardan 
nazm,    tig‘,  shukrona,  mutafakkir,  devon
 
so‘zlarining ma’nolarini aniqlab, lug‘at daftaringizga ko‘chiring va eslab qoling:  
1) buyuk donishmand; 2) yaratgan bergan ne’mat uchun savob ish qilmoq; 3) 
nayza, yoy kabi jang quroli; 4) nazmiy asarlar to‘plami; 5) she’riy shakldagi ijod.  
 
9-dars 
INSHO – IJODIY ISH 
 
9.1-mashq.
  Matnni o‘qing. Mazmunini og‘zaki ifodali bayon qiling.  
 
INSHO  —  IJOD MAHSULI 
 
Insho
  arabcha  so‘z,  “yaratish”,  “bino  qilish”,  “qurish”  ma’nosini  beradi. 
Hozirgi tilimizda bu so‘zning ma’nosi ancha torayib, asosan, o‘quvchi va talabalar 
tomonidan yoziladigan “ijodiy yozma ish” ma’nosida qo‘llanadi. 

---

Insho  –  muallifning  ma’lum  bir  mavzu  asosida  o‘z  fikrlarini  yozma  shaklda 
bayon  qiluvchi  kichik  asar.  Inshoda  muallifning  so‘z  qo‘llash  mahorati,  fikrlash 
ko‘nikmasi, bilim va dunyoqarashi, savodi namoyon bo‘ladi. 
Insho  –  o‘quvchi  yaratadigan  matn  turi.  Unda  ma’lum  bir  mavzu  mustaqil 
ravishda  ochib  beriladi.  Inshoda  o‘quvchining  o‘z  fikrlarini  yozma  shaklda  to‘g‘ri, 
ravon,  savodli  bayon  qilish  malakasi  namoyon  bo‘ladi.  Inshoda  mavzu  bo‘yicha 
bilimlar yuzaga chiqadi. Yozuvchi va shoirlar, olim va muxbirlar o‘zi yozadigan asar, 
ilmiy  ish,  maqolaga  katta  mas’uliyat  bilan  qaragani  kabi  o‘quvchi  ham  insho 
yozishdan oldin unga har tomonlama tayyorlanishi lozim.  
Katta-katta  olimlar  ijodiy  ishlarini  o‘quvchilik  paytida  insholardan 
boshlashgan. 
Insho  yozish  uchun,  avvalo,  bilim  egallash  zarur.  Takror  va  takror  yozish 
natijasida  esa  insho  yozish  ko‘nikma  va  malakasi  shakllanadi.  Yaxshi  inshoning 
zamirida boy bilim va tinimsiz mashq yotadi. 
Har qanday ish tartib bilan bajarilganligi kabi insho ham reja asosida yozilishi 
kerak. Puxta reja inshoning sifatini ta’minlashga xizmat qiladi. 
Inshoda  o‘quvchining  o‘z  fikri  va  boshqa  manbalardan  olgan  ma’lumotlari 
ajralib turishi kerak. Boshqalarning fikrini o‘zinikiday qilib berish  ko‘chirmakashlik 
sifatida salbiy baholanadi. 
Inshoning har bir turi o‘ziga xos shakl va mazmun xususiyatiga ega.