Halqaro munosabatlarning metod ologik aspektlari

ko‘p qutbli, muvozanatli va 
imperik  xalqaro  tizimlar
  tushunchalari  qo‘llanilishiga  asos  bo‘ldi. 
Ikki  qutbli  tizimda  ikkita  o‘ta  qudratli  davlat  hukumronlik  qiladi. 
Agar  ularning  qudratiga  boshqa  derjavalar  erishsa,  bu  tizim  ko‘p 
qutbli  tizimga  aylanadi.  Muvozanatli  tizimda  yoki  kuchlar  balansi 
tizimida bir qancha yirik davlatlar voqealar borishida bir xil  ta’sirni 
saqlab qoladi va bir-biriga nisbatan “o‘ta keskin” noroziliklarini che-
klaydi.  Nihoyat,  imperik  tipdagi  xalqaro  tizimda  boshqa  davlatlarni 
o‘zining qudrati bilan ancha orqada qoldirib ketgan o‘ta qudratli ya-
gona  derjava  (hudud  o‘lchami,  qurollanish  darajasi,  iqtisodiy  salo-
hiyati, tabiiy resurslar zaxirasi va b.larga ko‘ra) hukmronlik qiladi.