M hamdamova

partiyalar, jamoat tashkilotlarining mamlakat ichki hayotida va 
xalqaro  maydonda  xalqlar,  millatlar,  ijtimoiy  guruhlaming 
maqsad 
va 
manfaatlarini 
himoya 
qilishga 
qaratilgan 
faoliyatidir.
Qaysi  mamlakatda  m a’naviyat  va  ma’rifatni  yuksak 
darajaga ko‘tarish,  g ‘am xo‘rlik qilish davlat siyosati darajasiga 
ko‘tarilgan  bo‘lsa,  o ‘sha  mamlakatda  tinchlik  va  osoyishtalik 
barqarorlik  vujudga  keladi,  ilm-fan  ma’rifat  va  madaniyat 
rivojlanadi.
0 ‘zbekiston  m a’naviyat  va  ma’rifatni  rivojlantirish  davlat 
siyosati  darajasiga  ko‘tarilganligining  yaqqol  misoli  qilib, 
quyidagilami ko‘rsatish mumkin:
-   1994-yil  23-aprelda  «M a’naviyat  va  ma’rifat  jam oat- 
chilik markazini tashkil etish to‘g‘risida»gi;
-   1996-yil  9-sentabrdagi  «M a’naviyat  va  ma’rifat jam oat- 
chilik 
markazi 
faoliyatini 
yanada  takomillashtirish 
va 
samaradorligini 
oshirish 
to ‘g‘risida»gi 
Prezidentimiz 
Farmonlarini;
-   0 ‘zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasining 
1998-yil  25-iyuldagi  «M a’naviy-ma’rifiy  islohotlami  yanada 
chuqurlashtirish 
va 
uning 
samaradorligini» 
oshirish 
to ‘g ‘risidagi Qarori va hokazolar.
M a’naviyat  va  huquq  xususida  so‘z  borganda  huquqning 
ijtimoiy  munosabatlarda  insonlaming  amalda  rasman  tengligi 
tamoyillarini  ifodalovchi  m e’yoriy  shakli  ekanligiga  e ’tibor

---

berish  zarur.  Fuqarolaming  huquqiy  madaniyatini  rivojlanishi 
jam iyatda  barqarorlikni  ta’minlovchi  muhim  ma’naviy  omil 
ekanligi tahlil etiladi.
Ma’naviyat  va  huquq  bir-biri  bilan  bog‘liqdir.  Jamiyat 
davlat doirasida huquq  normalarining belgilanishi  odamlarning 
qaysi  darajada  ma’naviyatga  ega  bo‘lishlariga  bog‘liqdir. 
Mamlakat  miqyosida  qabul  qilinadigan  konstitutsion  qonunlar 
va  boshqa  me’yoriy  hujjatlaming  darajalari  shu  mamlakat 
fuqarolarining  ma’naviyati  rivojlanishi  darajalariga  mos 
ravishda 
rasman 
belgilab 
beradi. 
0 ‘zbekiston
Konstitutsiyasida  ham  mamlakatimizda  qurilmoqchi  bo‘lgan 
ado latli, demokratik, huquqiy ustuvorligiga asoslangan  jamiyat 
qurishning 
yo‘nalishlari 
belgilab 
berilgan. 
Shuningdek, 
Konstitutsiyamizda  milliy  xususiyatlarimiz  va  qadriyat- 
larimizdan  kelib  chiqib,  bir  qator  huquqiy  m e’yorlar 
belgilanganki,  u  xalqimiz  ma’naviyati,  qalbi  va  ruhiyati 
qirralarini  o ‘zida  ifoda  etgan.  Jumladan,  «Voyaga  yetmagan, 
mehnatga  layoqatsizlar  va  yolg‘iz  keksalaming  huquqlari 
davlat  himoyasidadir»  (45-modda),  «Xotin-qizlar  va  erkaklar 
teng  huquqlidirlar»  (46-modda),  «Davlat  va  jam iyat  yetim 
bolalami  boqish,  tarbiyalash  va  o‘qitishni 
ta’minlaydi, 
bolalarga  bag‘ishlangan  xayriya  faoliyatini  rag‘batlantiradi» 
(64-moddaning  2-qismi),  «Onalik  va  bolalik  davlat  tomonidan 
muhofaza qilinadi» (65-moddaning 2-qismi).
0 ‘zbekiston  Respublikasi  mustaqillikka  erishgach,  davlat 
hokimiyati  va  boshqaruv  idoralarini  yangidan  tashkil  etdi. 
Natijada,  yangi  davlat  organi  -   viloyat  shahar  va  tuman 
hokimligi  boshqaruvi  vujudga keltirildi.  M a’naviyat hokimiyat 
tizimida  turli  tabaqa,  turli  toifadagi  aholining  umumiy 
manfaatlarini  o‘zida  mujassam  etib,  ularning  bir  mamlakat 
fuqarosi  sifatida  umumiy  ehtiyojlarini  qondirishning  muhim 
om ili sanaladi.

---

Hokimiyat  o‘z  mohiyati  va  maqomiga  ko‘ra  rahbarlik  va 
hukmronlik  qilish  munosabatlarini  ifoda  etuvchi  tushunchadir. 
Hokimiyat  alohida  shaxs,  guruh,  odamlar,  tashkilot,  siyosiy