O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Korreksion ta‟lim dinamikasiga bog„liq holda tajriba va nazorat 
guruhidagi bolalarning taqsimlanishi 
4- jadval 
 
   
О„lchamlar  
 
 
 
 
 
Darajalar  
Tajriba guruhi 
Nazorat guruhi 
Xotira 
Bog„langan 
nutq 
Xotira 
Bog„langan 
nutq 
K
o
rre
k
si
o
n
 
ta‟
li
m
da
n 
o
ld
in
 
K
o
rre
k
si
o
n
 
ta‟
li
m
da
n 
k
ey
in
 
K
o
rre
k
si
o
n
 
ta‟
li
m
da
n 
o
ld
in
 
K
o
rre
k
si
o
n
 
ta‟
li
m
da
n 
k
ey
in
 
K
o
rre
k
si
o
n
 
ta‟
li
m
da
n 
o
ld
in
 
K
o
rre
k
si
o
n
 
ta‟
li
m
da
n 
k
ey
in
 
K
o
rre
k
si
o
n
 
ta‟
li
m
da
n 
o
ld
in
 
K
o
rre
k
si
o
n
 
ta‟
li
m
da
n 
k
ey
in
 
 
1-daraja 
2-daraja 
3-daraja 
 
5 
8 
12 
 
0 
5 
20 
 
15 
6 
4 
 
0 
9 
16 
 
- 
- 
- 
 
4 
8 
13 
 
- 
- 
- 
 
5 
9 
11 
 
Jami 
25 
25 
25 
25 
- 
25 
- 
25 
 
Jadvaldan  kо„rinib  turibdiki,  mnestik  faoliyat  va  bog„langan  nutqning 
rivojlanish  dinamikasi  kо„rsatkichlari  tajriba  guruhidagi  bolalarda  nazorat 
guruhidagi  bolalarga  qaraganda  sezilarli  darajada  yuqori.  Mazkur  ma‟lumotlar 
taklif etilgan logopedik ish yо„nalishining samaradorligini isbotlaydi.  
 
4. Nutqi tо„liq rivojlanmagan bolalarning nutqiy xotirasini 
shakllantirishga doir metodik tavsiyalar 
Ilmiy  izlanishlar  davomida  о„rganilgan  maxsus  adabiyotlar  va  ilmiy 
izlanishlar,  olib  borilgan  tadqiqot  ishi  va  sharhlovchi  eksperiment  ishlari 
natijalarini tahlil bizga izlanish olib borgan muammo – nutqi tо„liq rivojlanmagan 

---

86 
 
bolalarning  nutqiy  xotirasining  logopedik  ish  tizimida  shakllantirish  yuzasidan 
mutaxassis-logopedlarga, tarbiyachi va nutqi tо„liq rivojlanmagan farzandi bо„lgan 
ota-onalarga quyidagi qator о„yin va usullarni tavsiya qilish imkoniyatini beradi.  
 “Dо„kon”. 
Bolaga  “dо„kon”ga  borish  taklif  etiladi  va  barcha  sotib  olinishi 
kerak  bо„lgan  predmetlar  (mahsulotlar)ni  eslab  qolish  sо„raladi.  Dastlab  1-2 
predmetlarni eslab qolishni sо„rashdan boshlanadi va asta-sekin bu predmetlarning 
soni 5-7 gacha kо„paytiriladi. Bu о„yinda rollarni almashtirib turish juda foydalidir: 
kattalar ham, bolalar ham galma-galdan qizi (yoki о„g„li), ona (yoki ota) va albatta 
xaridorning buyurtmasini diqqat bilan tinglab, sо„ngra esa buyumni barchasini olib 
kelish uchun ketadigan sotuvchi rollarini almashtirish foydali. Har xil turdagi “Non 
mahsulotlari”,  “Sut  mahsulotlari”,  “О„yinchoqlar”  va  boshqa  turdagi  dо„konlarni 
tanlash va almashtirib turish mumkin.