Toshkent moliya instituti d. Tojiboeva iqtisodiyot

Ishlab chiqarish. 
Iqtisodiy faoliyat ishlab 
chiqarishdan boshlanadi. Bu 
jarayondan ishlab chiqarish 
omillari o’zaro birikib, 
insonlarning turli-tuman 
ehtiyojlarini qondiradigan 
ne’matlar yaratiladi. 
 Iqtisodchilar  ishlab  chiqarishda uch marta yirik inqilob yuz bergan va u muvofiq tarzda 
iqtisodiy taraqqiyotda uch marta yangi davrni boshlab berganini e’tirof etadilar. Bunda o’ziga 
xos boshlang’ich nuqta rivojlangan industrial (sanoat) ishlab chiqarishning vujudga kelishi bo’lib 
u markaziy o’rinni egallaydi, undan so’ng: industrial ishlab chiqarishga qadar bo’lgan davr, ya’ni 
toindustrial va postindustrial (lotincha 
post
 - keyin) davrlarga bo’linadi. 
 
Ishlab chiqarishning industrial rivojlanishga qadar bo’lgan (toindustrial) bosqichi 
quyidagi xususiyatlarga ega: 
 — iqtisodiyotning dastlabki sferasi — qishloq xo’jaligi ustun bo’ladi; 
 — aholi asosan dehqonchilik va chorvachilik bilan band; 
 — asosan qo’l mehnatiga tayanadi; 
 — mehnat taqsimoti nihoyatda past, natural xo’jalik yuritishga asoslanadi; 
 — aholi ehtiyojlari turg’un holatda bo’lgan ishlab chiqarishga xos. 
 Ishlab chiqarishning bu bosqichi hozir ham ayrim Afrika mamlakatlari (Mali, Gvineya) 
ga xos bo’lib, qishloq xo’jaligida band bo’lganlar mehnat unumi 2 kishini boqishga etadi. 

---

  
 
Er shari aholisining ko’payishi, ehtiyojlarning o’sishi, ularni qondirish yo’llarini 
qidirishga majbur qildi. Bu oxir-oqibat sanoat to’ntarishiga olib keldiki, u Angliyada XVIII 
asrning 60-yillarida boshlanib, AQShda XIX asrning 50—60- yillarida yakunlandi. Qo’l mehnati 
mashinalar zimmasiga yuklatildi.