Toshkent moliya instituti d. Tojiboeva iqtisodiyot

to’g’ri baholay olish 
qobiliyati, bosh-qalardan ajralib turadigan shaxsiy intuitsiyasiga 
bog’liq. Ketma-ketlikni ilg’ay bilish, ularning aloqadorligini mantiqiy tushunish kerak. Buning 
uchun ham nazariyani, qoidalarni, xulosalarni, natijalarni o’rganish kerak. 
 Umuman olganda, kishilik jamiyati taraqqiyotida ijtimoiy fanlar, jumladan iqtisodiyot 
nazariyasi muhim o’rin tutadi. 
 
«Ko’p asrlik tariximiz shuni ko’rsatadiki, inson dunyoqarashining shakllanishida 
ma’rifatning, 
xususan, ijtimoiy fanlarning o’rni beqiyos. Bu jamiyatshunoslik bo’ladimi, tarix, 

---

 
 
falsafa, siyosatshunoslik bo’ladimi, psixologiya yoki iqtisod bo’ladimi, ularning barchasi 
odamning intellektual kamolotga erishuvida katta ta’sir kuchiga ega»
1
. 
 
Qamiyat taraqqiyoti tarixi iqtisodiyotni faqat biryoqlama yondashib tahlil qilish, 
xulosalar chiqarish noto’g’riligini ko’rsatdi. Kishilik jamiyatining iqtisodiy tafakkuri rivojlanishi 
bilan vujudga kelgan, diqqatga sazovor barcha nazariyalar, kontseptsiyalarni o’rganish, ulardan 
xulosalar chiqarish hamda tavsiyalar ishlab chiqishda foydalanish ob’ektiv zaruriyat ekanligini 
hayot tasdiqladi. 
 Har bir inson hayotining asosini iqtisodiy faoliyat tashkil etar ekan, u albatta har bir 
insondan iqtisodiy fikrlashga o’rganishni talab qiladi. 
 
Oliy o’quv yurtlarining talabalari esa keng doiradagi iqtisodiy muammolarning 
sabablarini aniqlash, tahlil qilish, iqtisodiy rivojlanish tendentsiyalariga baho berish, bu 
o’zgarishlar kelajakda qanday natijaga olib kelishini ko’z o’ngiga keltira bilishni o’rganishlari 
kerak. Buning uchun ham iqtisodiy nazariya-ni chuqur o’rganish zarur. 
 «Inson salohiyati — Prezidentimiz I. A. Karimov ta’kidlaganidek, — eng kuchli, eng 
faol, eng bunyodkor omil bo’lib, u mamlakatning islohotlar va tub o’zgarishlar yo’lidan tinimsiz 
ilgarilab borishini ta’minlab beradi» ... «Bu salohiyatni yuzaga chiqarish jamiyatimizni 
rivojlantirish va taraqqiy ettirishning kuchli omili bo’lib xizmat qiladi»
2
 
 Shu salohiyatni yuzaga chiqarish uchun ham respublikamizda «Kadr-lar tayyorlash Milliy 
dasturi» qabul qilindi va amalga oshirilmoqda. Bu borada darslik, o’quv qo’llanmalar naqadar 
zarurligini hisobga olgan holda, ularni tayyorlash va chop etishga alohida e’tibor qaratilmoqda. 
 
Mazkur qo’llanmada muallif iqtisodiyot nazariyasi fani bo’yicha chop etilgan 
adabiyotlarda alohida diqqat qaratilmagan yoki bozor iqtisodiyoti nuqtai nazaridan yondashib 
talqin etilmagan masalalarni yoritishga harakat qildi. 
 O’quv qo’llanmaning IX bobi katta o’qituvchi, iqtisod fanlari nomzodi U. Yuldasheva 
bilan hamkorlikda yozilgan. Muallif mazkur kitobni yozishda har tomonlama yordam ko’rsatgan, 
qimmatli maslahatlar bergan akademik M. Sharifxo’jaevga, institut rektori vazifasini bajaruvchi 
A. Vahobovga, «Umumiqtisodiy nazariya va iqtisodiy pedagogika» kafedrasi o’qituvchilari, 
kafedra mudiri i.f.n., dots. T.T.Qo’raevga hamda taqrizchilarga chin dildan minnatdorchilik 
bildiradi. 
                                                 
1
 Karimov I.A. Milliy istiqlol mafkurasi – xalq e’tiqodi va buyuk kelajakka ishchonchdir. T. , «O’zbekiston», 2000, 
33-bet.