Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti

7-tajriba. Azotni aniqlash 

Reaktiv va materiallar: Mochevina kristali , jun yoki tirnoq. Natriy metali, 

0,1 n temir (II) sulfat, 0,1 n temir(III)-xlorid, 2 n xlorid kislota,  90 % li etil spirt. 

Quruq probirkaga 0,1-0,2 g mochevina soling va moshdek natriy metalini 

tushirib,  aralashmani  suyuqlanguncha  asta  qizdiring.    Probirkani  sovitib,  natriy 

qoldiqlarini  yo’qotish  uchun  bir  necha  tomchi  etil  spirti  tomizing.  So’ngra 

probirkaga  0,5-1  ml  distillangan  suv    solib  hosil  bo’lgan  natriy    sianidni  eriting, 

eritmani  filtrlab  avval  bir  necha  tomchi  FeSO

4

,  keyin  FeCI

3

  eritmalaridan 

tomizing. Aralashmaga muhit kislotasi bo’lguncha (lakmusda sinang) 10 % li HCI 

eritmasidan  qo’shing.  Bunda  tekshirilayotgan  modda  tarkibida  azot  bo’lsa  bir 

ozdan  so’ng  berlin  ko’ki  cho’kmasi  tushadi.  Bu  tajribani  o’tkazishda  shunga 

---

 

16 

e’tibor  berish  kerakki,  natriy  metali  organik  modda  bilan  suyuqlanib  reaksiyaga 

kirishishi shart. 

Tajriba reaksiyalari quyidagicha: 

Na + [C] + [N] → NaCN 

2NaCN + FeSO

4

 → Fe(CN)

2

 + Na

2

SO

4

 

Fe(CN)

2

 + 4NaCN → Na

4

 [Fe(CN)

6

} 

3Na

4

[Fe(CN)

6

] + 4 FeCI

3

  → Fe

4

[Fe(CN)

6

]

3

 + 12 NaCI