Ózbekstan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilimlendiriw ministrligi

Dialektologiyanıń 
teоriyalıq 
máseleleri
 
Dialektlik 
quram 
Dialekt hám 
sóylesim 
Fonetikalıq, 
leksikalıq, 
grammatilalıq 
ayırmashılıqlar 
Dialektlerdi
ń ádebiy 
tilge qatnası 
Aymaqlıq 
sıpatlar 
Basqa tillerge 
qarım-qatnası 
belgilendi 
Qaraqalpaq tilinıń 
basqa tuwısqan 
hám turkiy tilles 
xalıqlarǵa qatnası 
Ádebiy 
tildiń 
rawajlanıw 
baǵdarları 
Ádebiy tildi 
bayıtıw 
máseleleri 
23

---

2.  Dialektlik  ózgesheliklerdi  izertlew  tildegi  faktlerdi  tolıq 
qamtıwǵa,  olardı  sinxroniyalıq  hám  diaxroniyalıq  baǵdarda 
izertlewge, tallawǵa múmkinshilik tuwdıradı. 
3.  Dialektologiya  tildiń  tariyxıy  máselelerin  izertlewde,  tariyxıy 
grammatikasın  dúziwde  áhmiyetli  derek  esaplanadı.  Bay  jazıw 
tariyxına  iye  tiller  óziniń  tariyxıy  grammatikası,  eski  jazıw 
esteliklerine tiykarlansa, qaraqalpaq tili sıyaqlı az jazıw tariyxına iye 
bolǵan tillerdiń tariyxıy grammatikası tiykarınan, dialektlik faktlerge 
tiykarlanıp dúziledi. 
4.  Dialektologiya  xalıqtıń  tariyxı,  etnogenezi,  materiallıq 
mádeniyatı, basqa xalıqlar menen qarım-qatnasın izertlewge járdem 
beredi. 
5.  Dialektologiya  til  tariyxı,  tariyxıy  grammatika  hám  bir  qatar 
pánlerge derek boladı. 
6.  Qaraqalpaq  dialektologiyası  ádebiy  tilimizdi,  onıń 
orfografiyalıq hám orfoepiyalıq
 
qádelerin
 
normaǵa túsiriwde járdem 
etedi hám t.b. 
 
Juwmaqlap  aytqanda,  qaraqalpaq  dialektologiyasınıń  tiykarǵı 
wazıypası xalıqtıń awızeki sóylew tili, dialekt hám sóylesimlerdi hár 
tárepleme  izertlewden,  dialektlerdiń  óz-ara  hám  ádebiy  til  menen 
qarım-qatnasın 
belgilewden 
ibarat. 
Tilimizdiń 
dialektlerin 
monografiyalıq  jobada  hár  tárepleme  izertlegennen  soń  ǵana 
dialektler  arasındagı  tariyxıy,  tillik  qarım-qatnastı,  tildiń  dialektlik 
sistemasındaǵı  hár  bir  dialekt,  sóylesimniń  tutqan  ornın,  tiykarǵı 
klassifikasiyalıq  belgilerin,  ayırım  dialektlik  izoglossalardıń 
aymaqlıq  jaylasıw  shegarasın  anıqlaw  múmkin.  Dialekt  hám