Birinchi qism



Download 1,38 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/146
Sana14.01.2022
Hajmi1,38 Mb.
#363827
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   146
Bog'liq
U-48rWGvQqHDkHwehLGsrZ-dclnIyRGf

ISBN 978-9943-03-590-4


3
O‘ZBEKISTON  RESPUBLIKASI 
DAVLAT  MADHIYASI
Mutal BURHONOV 
musiqasi
                         Abdulla ORIPOV 
so‘zi
Serquyosh, hur o‘lkam, elga baxt, najot, 
Sen o‘zing do‘stlarga yo‘ldosh, mehribon! 
Yashnagay to abad ilm-u fan, ijod, 
Shuhrating porlasin toki bor jahon!
N a q a r o t :
Oltin bu vodiylar – jon O‘zbekiston, 
Ajdodlar mardona ruhi senga yor! 
Ulug‘ xalq qudrati jo‘sh urgan zamon, 
Olamni mahliyo aylagan diyor!
Bag‘ri keng o‘zbekning o‘chmas iymoni, 
Erkin, yosh avlodlar senga zo‘r qanot! 
Istiqlol mash’ali, tinchlik posboni, 
Haqsevar, ona yurt, mangu bo‘l obod!
N a q a r o t :
Oltin bu vodiylar – jon O‘zbekiston, 
Ajdodlar mardona ruhi senga yor! 
Ulug‘ xalq qudrati jo‘sh urgan zamon, 
Olamni mahliyo aylagan diyor!


4
KIRISH
Aziz  o‘quvchi!
Hayotning  rang-barang  hodisalarga  to‘la  ekanini  ozmi-ko‘pmi 
anglab  boryapsiz.  Har  bir  odamning  u  yoki  bu  hodisaga  ber-
gan  bahosi  bir-biridan  anchagina  farq  qilishini  ham  ko‘rib-bilib 
turibsiz.
Insoniyat  bosib  o‘tgan  tarixiy  yo‘l  shu  qadar  chigal,  mu-
rakkab  hodisalarga  boyki,  uni  dabdurustdan  baholashning  hech 
iloji  yo‘q.  Shu  tufayli  ham  o‘tmish  hayot  to‘g‘risida  har  bir 
ilm  sohasi  o‘z  imkoniyatlaridan  kelib  chiqib  xulosalar  yasaydi. 
Bu  rang-baranglik  san’at  sohalariga  ham  birdek  tegishlidir.
Deylik,  ushbu  mavzuni  o‘rganayotganingizda  sinf  derazalari-
dan  Sizni  o‘ziga  chorlayotgan  kuz  faslining  tarovatini  musavvir 
mo‘yqalami  orqali  turfa  bo‘yoqlarda  tasvirlasa,  bastakor  ushbu 
fasl  nafasini  ohang  yordamida  ko‘nglingizga  olib  kiradi.  Xuddi 
shu  kabi,  agar  tarix  ilmi  voqea-hodisalarning  qachon,  qayerda, 
nima  sababdan  yuz  bergani,  bu  qanday  natijalarga  olib  kelgani-
ni  chuqur  o‘rgansa,  adabiyot  uchun  ushbu  hodisalarda  ishtirok 
etgan  kishilarning  qalbidan  o‘tgan  kechinmalar  muhimroq  hisob-
lanadi.  Tarixchi  bo‘lib  o‘tgan  hodisalarning  o‘rni,  unda  ishtirok 
etgan  odamlar  ism-u  shari

 ,  ularning  tarjimayi  holiga  oid  fakt-
larni  iloji  boricha  aniq  ifoda  etmog‘i  lozim.  Ijodkor  adib  esa 
o‘z  g‘oyaviy-badiiy  maqsadidan  kelib  chiqib  mazkur  hodisalarga 
biroz  erkinroq  yondashadi.
Masalan,  sarkarda  Amir  Temurning  taqdirida  muhim  o‘rin 
tutgan  «Loy  jangi»  (1365-yil)ga  raqiblar  qanday  tayyorgarlik 
ko‘rganlari,  bu  jangda  har  ikki  tomondan  nechtadan  askar  ishti-
rok  etgani,  har  bir  tomondan  qancha  odam  qurbon  bo‘lgani 
va  boshqa  tafsilotlarga  yozuvchi  to‘liq  to‘xtalishi  shart  emas. 
U  mazkur  jangning  butun  dahshati  va  fojiasini  birgina  qah-
ramon  (u  oddiy  askar  bo‘lishi  ham  mumkin!)  qismati  orqali 
o‘quvchiga  anglatadi.  Natijada  badiiy  tasvir  ta’siriga  berilgan 


5
o‘sha  o‘quvchi  o‘zini  shiddatli  jala  ostida  kechayotgan,  jaladan-
da  shiddatli  olishuv  ichida  his  qilishi  hech  gap  emas.  Demak, 
yozuvchi  tarixiy  hodisaga  ijodiy  yondashib,  uning  bir  qirrasini 
xuddi  kuchli  lupa  ostida  ko‘ringandek  bo‘rttirib  tasvirlar  ekan, 
bunda  muayyan  maqsadni  nazarda  tutadi.
O‘rni  kelganda  badiiy  ijodning  yana  bir  muhim  jihatini  ay-
tib  ketishimiz  kerak.  U  ham  bo‘lsa,  ijodkorning  hayot  hodisala-
riga  nisbatan  egallagan  pozitsiyasi,  faol  munosabati  masalasidir.
Rus  adibi  Maksim  Gorkiy  XIX  asr  oxiri  va  XX  asr  bosh-
larida  Rossiyani  qamrab  olgan  adolatsizlik,  xunrezliklar  o‘ziga 
qanday  ta’sir  etganini  xotirlab,  shunday  yozgan  edi:  «Hayotda 
ko‘rayotganlarim  go‘yo  yuragimning  ustini  shilib  tashlagandek 
bo‘ldi.  Shundan  buyon  mening  qalbim  har  bir  nohaqlikdan, 
ado latsizlikdan  ta’sirlanib,  achishadigan  bo‘lib  qoldi».
Endi  hozirga  qadar  hayoti  va  ijodini  o‘rganganingiz  yozuv-
chi-shoirlar  asarlarini  birrov  esingizga  oling.  Ularning  aksari-
yatida  mana  shu  holatni  kuzatish  mumkinmi,  yo‘qmi?  Ulug‘ 
Navoiyning:
Menga qilsa ming jafo, bir qatla faryod aylamom,
Elga qilsa bir jafo, ming qatla faryod aylaram, –
degan  shohbaytining  mag‘zida  ham  zamonasi  muammolaridan 
ogohlik,  xalq  qismatidan  qayg‘urish  hislari  yotibdi.
Hozirgi  kunda  adabiyot  va  ijod  ahli  zimmasidagi  bu  mas’uliyat 
yana-da  ortsa  ortdiki,  kamaygani  yo‘q.  O‘zbekiston  Respublikasi 
Prezidenti  Islom  Karimov  bu  muhim  masalani  quyidagicha  ifoda 
etadi:

Download 1,38 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   146




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish