Respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

4.3. Simsiz tarmoqlar xavfsizligi 
4.3.1. Simsiz tarmoq turlari 
Simsiz  tarmoqlar  odamlarga  simli  ulanishsiz  o’zaro  bog’lanishlariga  imkon 
beradi.  Bu  siljish  erkinligi uy, shahar  qismlaridagi  yoki  dunyoning  olis 
burchaklaridagi  ilovalardan  foydalanish  imkonini  ta’minlaydi.  Simsiz  tarmoqlar 
odamlarga  o’zlariga  qulay  va  istagan  joylarida  elektron  pochtani  olishlariga  yoki 
Web-saxifalarni ko’zdan kechirishlariga imkon beradi. 
Simsiz  tarmoqlarning  turli  xillari mavjud bo’lib, ularning eng muhim 
xususiyati  bog’lanishning  kompyuter  qurilmalari  orasida  amalga  oshirilishidir. 

---

163 
 
Kompyuter qurilmalariga shaxsiy raqamli yordamchilar (Personal digital assistance, 
PDA),  noutbuklar,  shaxsiy  kompyuterlar,  serverlar  va printerlar misol bo’ladi. 
Odatda uyali telefonlarni kompyuter qurilmalari qatoriga kiritishmaydi. Ammo, eng 
yangi telefonlar va xatto naushniklar ma’lum xisoblash imkoniyatlariga va tarmoq 
adapterlariga  ega.  Yaqin  orada  elektron  qurilmalarning  aksariyatida  simsiz 
tarmoqlarga ulanish imkoniyati paydo bo’ladi. 
Bog’lanish  ta’minlanadigan  fizik  xudud  o’lchamlariga  bog’liq  xolda  simsiz 
tarmoqlarning quyidagi kategoriyalari farqlanadi (8-jadval): 
-
 
simsiz shaxsiy tarmoq (Wireless personal-area network, PAN); 
-
 
simsiz lokal tarmoq (Wireless local-area network, LAN); 
-
 
simsiz regional tarmoq (Wireless metropolitan-area network, MAN); 
-
 
simsiz global tarmoq (Wireless Wide-area network, WAN). 
8-jadval 
Simsiz tarmoq usullari