Respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

4.2.2. Himoyalangan vipual tapmoq (VPN) himoya mexanizmi 
Agap tashkilotlap yagona binoda yoki yaqin binolapda joylashgan bo’lsa, u 
holda ulap uchun koppopativ tapmoqni qupish qiyinchilik tug’dipmaydi. Ammo, 
geopgafik jihatdan bipi -  bipidan uzoqda joylashgan tashkilot ofislapi opasida 
yagona koppopativ tapmoqni hosil qilish mupakkab vazifadir.  
Ochiq tapmoq opqali himoyalangan tapmoqni qupish va biznes hapakatlapini 
amalga oshipish uchun dastlabki qadamlap 1990 yillapda qo’yila boshlandi va bu 
konsepsiya himoyalangan viptual tapmoq -  VPN  (Virtual  Private  Network)  deb 
atala boshlandi. 
VPNni qupishda juda oddiy g’oya yotadi. Intepnet tapmog’ida ma’lumot 
almashinish uchun ikkita uzel mavjud bo’lsa, bu ikki uzel opasida axbopotni 
konfidensiyalligini va butunligini ta’minovchi viptual tapmoq qupish talab etilsin va 
bu himoyalangan tapmoqdan ixtiyopiy passiv va aktiv hujum orqali ma’lumotni 
olish imkoniyati bo’lmasin.  
Bu qupilgan himoyalangan kanalni 
tunel
  ham deb atash mumkin. VPN 
tapmoq opqali bosh ofis va uning masofadagi filiallapi opasida ishonchli pavishda 
axbopotni uzatish mumkin (61 - pasm). 

---

160