A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin

69
HAYOTIY JARAYONLARNING KIMYOVIY ASOSLARI
III BO‘LIM
Oqsil biosintezi sxemasi.
32- rasm.
DNK
(nukleotidlar  
ketma-
ketligi)
Yadro
i-RNK
SITOPLAZMA
TRANSKRIPSIYA
RNK
Aminokislotalar
TRANSLYATSIYA
PoLIPEPTID 
ZANJIR
(genotip  
aniqlaydi)
ENERGIYA
RIBoSoMA
Informatsion
        RNK
T
CT
TAC TTAA
C
A
U
U
C
U
AG
AA
T G
A
A
U
C
A
U
U
C
U
U
G
C
U
G
C
G
U
A
A
A
U
C
A
U
U
C
U
U
G
C
U
G
C
G
U
A
Met
Arg
Arg
Ser
Tir
Met
Arg
Arg
Ser
Tir
Tir
Ser
Arg
Glu
Transport
-
Met

---

70
HAYOTIY JARAYONLARNING KIMYOVIY ASOSLARI
III BO‘LIM
Dissimilatsiya  jarayonida  tirik  organizmlarda  moddalarning  parcha-
lanishi  ro‘y  beradi.  Bu  assimilatsiyaning  teskarisidir.  Yuqori  molekulali 
birikmalarning parchalanishi energiya ajralishi bilan boradi. Shuning uchun 
dissimilatsiya jarayoni hujayraning energiya almashinuvi deb ham yuritiladi.
Tirik organizmlarda sodir bo‘ladigan barcha muhim jarayonlardan biri,  
ularning  aerob,  ya’ni  kislorodli  nafas  olishidir.  Bu  jarayonda  kislorod 
yordami da murakkab organik birikmalar oksidlanishi tufayli ko‘p miqdorda 
energiya  ajra lib  chiqadi.  Bu  jarayon  hayvon  organizmlarida  maxsus  nafas 
29- §.  Energiya almashinuvi.  ATF
1.
2.
3.
Komplementarlik nima?
Ribonuklein kislotalar qayerda  sintezlanadi?
oqsil biosintezi qaysi hujayra  orga noidida  amalga  oshiriladi?