Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi biofarmatsiya

“Sen menga, men senga”
 ilg‘or pedagogik texnologiya usulidan foydalaniladi. 
 
 
 
 
O‘qituvchi 
 
1-talaba 
savol:
 Tabletkalarni ishlatilishi? 
javob:
 Dori va yordamchi moddalarni 
taxtakashlash yo‘li bilan 
 
2-talaba 
javob:
 ichga qabul qilishga mo‘ljallangan 
savol:
 Tabletkalar qaysi yo
‘
l bilan ishlab chiqariladi? 
4-talaba 

---

192 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Uslubiy ta’minot va mashg‘ulot jihozlanishi:
 mavzuga oid tarqatma materiallar, uslubiy 
qo‘llanma, adabiyotlar, ma’ruza matni, internet ma’lumotlari, mavzu bo‘yicha prezentatsiya. 
Laboratoriya ishi 
1.
 
Gligissin tabletkasining erishini aniqlash usulini yozing; 
2.
 
Gligissin  tabletkasi  tarkibidagi  ta’sir  qiluvchi  moddaning  miqdorini  aniqlash  natijalarini 
jadvalga kiriting; 
3.
 
Gligissin tabletkasini sifatini va miqdorini baholang; 
4.
 
Olingan natijalar bo‘yicha xulosa yozing 
Ishni bajarish tartibi: 
Gligissin tabletkasining erishini aniqlash usuli 
Gligissin  tabletkasini  erishini  DFning  XI  nashrida  keltirilgan  “Aylanuvchi  kajava” 
asbobida  olib  borildi.  Buning  uchun  erituvchi  sifatida  900  ml  suv  va  kajavaning  aylanish 
tezligini  daqiqasiga  100  marta  bo‘lganda  olib  borildi.  Tahlil  uchun    45  daqiqadan  so‘ng  bir  ml 
namuna  olindi.  Gligissin  tabletkasining  “Erishi”ni  bilvosita,  spektrofotometrik  usulda  ajralib 
chiqqan glitsirrizin kislota bo‘yicha olib borildi. 
Buning uchun namunani hajmi 50 ml bo‘lgan o‘lchov kolbasida 15 ml 50% etil spirtida, 2-
3  tomchi  konsentrlangan  xlorid  kislota  ishtirokida  eritib,  eritma  hajmi  xuddi  shu  erituvchilar 
bilan belgisigacha etkazildi. (A-eritma) 
    
A eritmaning bir mlni olib sig‘imi 25 ml bo‘lgan o‘lchov kolbasiga solib, 50% etil spirti 
bilan idishni belgisigacha etkazildi. (B-eritma) 
  B  eritmaning  optik  zichligini  spektrofotometrda  251±2  nm  to‘lqin  uzunligida,  devor 
qalinligi 10 mm bo‘lgan kyuvetada o‘lchandi. 
 Olingan  namunadan  ta’sir  qiluvchi  modda  miqdori  aniqlandi. Tajriba  5  marta  takror olib 
borildi. 
Parallel glitsirrizin kislotaning standart eritmasini optik zichligi o‘lchanadi. 
Gligissin  tabletkasi  tarkibidan  ajralib  chiqqan  glitsirrizin  kislotaning  miqdorini  (x) 
quyidagi formula orqali hisoblandi: 
 
                            D*
ast
* Rob*100%       
X = -------------------    
     
                          D
st
*a        
 
Bu erda: 
              D-tekshiriluvchi eritmaning optik zichligi, nm;  
              Dst-standart eritmaning optik zichligi, nm; 

---

193 
 
              a- gligissinning aniq tortmasi, g;  
              ast- standart moddaning aniq tortmasi, g; 
               Rob-tabletkaning og‘irligi, g; 
Olingan tajriba natijalari 1-jadvalda keltirilgan bo‘lib, unga binoan  gligissin tabletkasidan 
45 daqiqadan so‘ng ajralib chiqqan gligissinni miqdori 85,20% ni tashkil etdi. Bu natija bo‘yicha 
gligissin tabletkalarini erishi DF-XI qo‘ygan talabga,  ya’ni tabletkadan ta’sir etuvchi modda 45 
daqiqada 75% dan kam erishi kerak emas degan talabga javob berdi. 
1-jadval