Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi biofarmatsiya

Uslubiy  ta’minot  va  mashg‘ulot  jihozlanishi:
  mavzuga  oid  tarqatma  materiallar,  uslubiy 
qo‘llanma, adabiyotlar, ma’ruza matni, internet ma’lumotlari, mavzu bo‘yicha prezentatsiya. 
Asosiy matn 
Ko‘z  dorilari  tomchi,  namlama  va  surtma  dori  shaklida  ishlatiladi.  Ko‘z  shilliq  pardasining 
tashqi ta’sirga sezgirligini hisobga olgan holda, ko‘z dorilariga qator talablar qo‘yiladi: ular turli 
mexanik  aralashmalardan  tozalangan,  izogonik,  turg‘un  va  steril  bo‘lishi  kerak.  Ko‘z  dori 
shakllari  aseptik  sharoitda  boks  xonada,  sterillangan  idish,  steril  erituvchi  va  yordamchi 
vositalardan  foydalangan  holda  tayyorlanadi.  Ayrim  ko‘z  tomchilari  sterillanadi.  Eritmalarni 
sterillash  ko‘rsatmasi  XI  DFda,  O‘zR  Sog‘  liqni  saqlash  vazirligi  tomonidan  chiqarilgan  195, 
198-sonli buyruqlarda va in’eksion eritmalarni sterillash jadvalida keltirilgan. Ko‘z tomchilarini 
tayyorlash  bo‘yicha  ko‘rsatma  XI  DF  ning  umumiy  maqolasida  keltirilgan  («Ko‘z  tomchilari» 
138-bet).  Ko‘z  tomchilari  hajmi  kamligini  inobatga  olib,  ularni  mexanik  iflosliklardan  tozalash 
uchun  oldin  dori  moddalari  va  yordamchi  moddalar  bir  qism  in’eksiya  uchun  ishlatiladigan 
suvda  eritilib  (filtr  qog‘oz  va  paxta  tampon  oldindan  in’eksiya  uchun  ishlatiladigan  suvda 
yuvilgan bo‘ladi) va uni filtrdan o‘tkazilib, keyin qolgan suvni shu filtr orqali o‘tkaziladi. Ko‘z 
tomchisini 2 yoki 3-sonli sterillangan shisha filtrdan o‘tkazish maqsadga muvofiqdir, chunki ular 
suyuqlikni  o‘ziga  shimib  olmaydi.  Sterillangan  quruq  yordamchi  idishga  6  ml  sterillangan 
in’eksiya  uchun  ishlatiladigan  suvdan  olib,  unda  0,1  g  pilokarpin  gidroxlorid  va  0,07  g  natriy 
xlorid  eritiladi.  Eritma  bemorga  beriladigan  idishga  filtrlab  solinadi  (filtr  sterillangan  in’eksiya 
uchun  ishlatiladigan  suvda  yuviladi).  Eritmani  tozaligi  195-sonli  Sog‘liqni  saqlash  vazirligi 
tomonidan  chiqarilgan  buyruq  asosida  tekshiriladi.  Lozim  bo‘lsa  uni  qayta  filtrlanadi.  Tayyor 
eritmaga  filtr  orqali  qolgan  4  ml  erituvchi  qo‘shiladi.  Bemorga  beriladigan  shisha  idish  rezina 
tiqin  va  ustidan  alyumin  qalpoqcha  bilan  mahkam  berkitiladi.  Pilokarpin  gidroxlorid  eritmasi 
to‘yingan bug‘ bosimi ostida daqiqa davomida sterillanadi (195-sonli Sog‘liqni saqlash vazirligi 
tomonidan  chiqarilgan  buyruq).  Atropin  sulfat,  skopolamin  gidrobromid,  dikain,  efedrin 
gidroxlorid  va  boshqa  moddalardan  ko‘z  tomchilari  yuqorida  keltirilgan  eritmaga  o‘xshash 
tayyorlanadi.