“Kasbiy ta`lim” kafedrasi

psixika 
deb ta’rif berishadi.  
Psixika  sezgi,  idrok,  tafakkur,  hissiyot,  iroda,  xotira  va  boshqa  shu  kabi 
tushunchalar  bilan  guruhlarga  ajratilib,  hammasi  birgalikda  kishining  psixikasi, 
uning  ichki  dunyosi,  ruhiy  hayoti  deb  ham  ataladigan  tushunchalarni  hosil  qiladi. 
Bundan tashqari  biz amaliyotda  psixik hodisalar, psixik holatlar, psixik  jarayonlar, 
psixik xususiyatlar  degan iboralarga ham juda ko’p duch kelamiz. 
 
 
2.
 
Kasbiy psixologiya fanining 
predmeti maqsad va vazifalari. 
 

---

10 
 
2-rasm 
 
 
Uzoq  yillar    oldin,    koinotdagi  bir    planetada    odamlar    paydo    bo‘lgan. 
Shundan    so‘ng    bu    tirik      mavjudotlar    o‘zlari    va    boshqalarga  qiziqadigan 
bo‘lishdi:    “Biz    kimmiz?”    Bizlarning    fikrlarimiz    nimalar      ishlab  chiqaradi?  
Bizning hissiyotlarimizchi?  Bizning harakatlarimizchi?  Va  biz qanday atrofimizni 
tushuna olamiz va boshqaramiz.
5
 
Psixologiya  fanining  bugungi  kundagi  vazifalari,  tabiiy,  uning  predmetiga 
biroz o’zgarishlar kiritadi. Zero, inson ongi va qalbi uchun kurash muammosi butun 
dunyo  miqyosida  dolzarb  turgan  masala  sifatida  qaralishini  inobatga  olsak, 
jamiyatimizning  har  bir  a’zosi,  mustaqil  yurt  fuqarolari  ongining  milliy-madaniy 
muhit  ta’sirida,  milliy  hamda  umuminsoniy  qadriyatlar  asosida  shakllanishi,  ular 
qalbida  sof  iymon  va  sog’lom  dunyoqarashlar,  mustaqil  fikrlashning  shakllanishi 
mexanizmlarini  o’rganish  ham  fanning  muhim  predmeti  hisoblanadi.  Ayniqsa, 
bugungi  yoshlarda  aniq  maqsad  va  maslakning  bo’lishi,  milliy  iftixor  va  g’urur 
tuyg’ularining  to’g’ri  tarbiyalanganligi  yaxlit  xalq  va  millat  manfaatlari  bilan 
uyg’undir.  Psixologiya  fan  sifatida  aynan  har  bir  shaxsda  o’ziga,  yurtdoshlariga, 
turli  faoliyat  turlari  hamda  dunyoga  nisbatan  to’g’ri  munosabatlarni  shakllanishi 
yo’llarini ham o’rganishi kerak. 
Ilmiy  psixologiyaning  predmeti  deganda,  avvalo  psixik  hayotning  aniq 
faktlari nazarda tutiladi, psixik hayotga doir har bir fakt esa ham miqdor, ham sifat 
jihatidan xarakterli xususiyatga ega. 
3-rasm 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Inson  psixologiyasini  bilish,  o’z  taraqqiyotini  va  iqtidorini  tashkil  etishni 
bilish,  har  qanday  yosh  davrda  ham  optimal  ravishda  ishga  yaroqlilikni,  turli 
o’zgarishlarga  psixologik  jihatdan  tayyorlikni  ta’minlash,  yangicha  fikrlash  va 
tafakkur  qilish,  ro’y  berayotgan  jarayonlarni  obyektiv  va  to’g’ri  idrok  qilish 
qobiliyatini rivojlantirish muammosini ilgari surdi. 
                                                 
5
David G. Mayers Psychology,© 2010 by Worth Publishers. 11-bet.