“Kasbiy ta`lim” kafedrasi

Qobiliyat turlari quyidagilar: 
Umumiy qobiliyatlar
 mavjud bo`lgan kishi faoliyatning turli xillari bilan 
muvaffaqiyatli shug`ullana oladi. Umumiy qobiliyatga ega bo`lgan o`quvchilar 
odatda barcha fanlardan yaxshi va qiynalmay qo`yadilar.  
Maxsus qobiliyatlar
 kishiga qandaydir muayyan faoliyat bilan muvaffaqiyatli 
shug`ullanish imkonini beradi.  

---

88 
 
nishonalari  asosida  turli  qobiliyatlar  rivojlanishi  mumkin.  Layoqat  nishonlari 
kishining go`yo «mudrab yotgan» kuchlari bo`lib, agar kishi tegishli faoliyat bilan 
shug`ullanmasa,  bu  imkoniyatlarni  «uyg`otishi»  mumkin  emas.  Bunday 
mashg`ulotlar  uchun  ijtimoiy  shart-sharoit:  moddiy  ta’minot,  muhit,  o`qish 
imkoniyatlari va hokazolar zarur bo`ladi. Qulay sharoitlar mavjud bo`lganda ayrim 
kishilarda  qobiliyatlar  juda  erta  rivojlanadi.  Odatda  musiqa  va  tasviriy  sanhatga 
bo`lgan    layoqat  unda    ertaroq    paydo  bo`ladi.  Kishilarda  musiqa  va  tasviriy 
sanhatga  bo`lgan  layoqatdan  bir  muncha  keyinroq  adabiy  qobiliyatlar  paydo 
bo`lgan.  Qobiliyatni  rivojlantirishning  ayrim  shartlari.  Qobiliyatlar  faoliyat 
davomida rivojlanadi. Shuning uchun qobiliyatlarni rivojlantirishning birinchi sharti 
-  faoliyatga  bo`lgan  ehtiyojni  tarbiyalashdir.  Ishlashni  yoqtirmaydigan  dangasa 
kishilarda  qobiliyatlar  rivojlanmaydi.  Qobiliyatlarni  rivojlantirish  uchun  jiddiy 
mehnat  qilishning  ahamiyati  katta.  Qobiliyat  -  avvalo  sabr-toqatga  ko`paytirilgan 
mehnat,  mehnat  va  yana  bir  karra  mehnatdir.  Mehnatga  bo`lgan  ehtiyojni 
tarbiyalash  uchun  ishga  qiziqish  va  unga  odatlanish  katta  ahamiyatga  egadir. 
Layoqat  bilan  qobiliyatni  bir-biridan  farqlay  olish  lozim.  Layoqat  bu  odamni 
faoliyatga bo`lgan intilish, qobiliyat esa ushbu faoliyatni bajara olish imkonidir.