“Kasbiy ta`lim” kafedrasi

Kuchli  taassurotlar  qonuni.
  Eslab  qolinadigan  narsa  to’g’risidagi  birinchi 
taassurot  qanchalik  kuchli  bo’lsa,  unga  aloqador  obraz  ham  shunchalik  yorqin 
bo’ladi.  Bundan  tashqari,  siz  uchun  ahamiyatli  va  jozibali  ma’lumotlar  oqimida 
eslanayotgan material ham yaxshi esga tushiriladi.
 
Tormozlanish  qonuni.
  Xar  qanday  muayyan  ma’lumot  o’zidan  oldingi 
ma’lumotni  tormozlaydi.  Shuning  uchun  uning  o’chib  ketmasligi  uchun  yangini 
esda saqlashdan avval mustaxkamlash choralarini ko’rish kerak. 
R.Atkinson  va  A.SHifrinning  klassik  3  bosqichli  modeli  xotira  jarayonini 
tushunishda yordam beradi, ammo bugungi tadqiqotchilar uzoq muddatli xotiraning 
boshqa yo‘llarini ham topishdi.  
Xotiraning individual farqlari kishi faoliyatining xususiyatiga bog‘liqdir.  
46-rasm 

---

69 
 
 
 
 
 
Masalan  ayrim  axborotlar  xotiraning  ongli  ishtiroki  orqali  “orqa 
eshik”dan uzoq muddatli xotiraga o‘tadi. Ishchi xotirasida ko‘p va faol ishlash qisqa 
muddatli  xotira  bosqichida  uchraydi.  Doktor  S.Penfild  faoliyati  davomida 
epilepsiya kasaliga chalingan bemori miyasining qaysi qismi jarohatlanganini bilish 
uchun  bemor  miyasining  qismlariga  kichik  elektr  toklar  jo‘natadi.  Bemor  og‘riq 
sezmaydi, chunki miyada og‘riq sezuvchi nervlar yo‘q. SHunda bemor yoshligidagi 
voqealarni  eslayotganini  aytdi.  Bu  doktorning  hujayralarga  birma  bir  tegib 
chiqayotgani natijasi  edi. SHundan keyin Penfild o‘z taklifini bildirdi, biz deyarli 
barcha  ma’lumotlarni  xotiramizda  saqlab  qolamiz,  gap  ularni  qayta  eslash  uchun 
turtki berishda. 
Amaliy  nuqtai  nazardan