2-tema: jas balalardí Ń ishki s

Eki  ko’z  benen  ko’r iw.  Eki  ko’z  benen  ko’rgende  ko’z  sharshamaydi, 

sebebi  na’r senin’  tu’rli  noqatlari  bir  topar  r etseptorlar   ja’rdeminda  ko’rinedi,  

sol  waqitda  bioximiyaliq  r eaktsiya  qaytadan  o’z  halina  keledi.  Na’r selerdi  eki 

---

ko’z  benen  ko’rgende  bir  ko’z  benen  ko’rgenine  qaraganda  ko’riw  maydani 

salistir mali  ken’  boladi.Eki  ko’z  benen  ko’riwde  ko’z  o’tkirligi  asadi,  sebebi  

na’r senin’  ko’rinisi  ha’r  bir  ko’zdin’  tor  perdesine  tutasadi.  Ko’zdin’  ko’r iw 

o’tkerligin o’lshew ushin ar nawli kesteden paydalaniladi. 

Ko’riw  analizatorinin’  jasqa  baylanisli  arnawli  qa’siyetler i.  Balalar din’ 

ko’zi  du’zilisine  ko’r e  uliwma  adamnin’  ko’zinen  par iq  qiladi.Olar din’  ko’z 

kesesi  teren’ligi  ha’m  ko’z  almasi  uliwma  jasli  adamlar dikine  qarag’anda 

uliwmaliq  boladi.  Skler a  ha’m  tamirli  perdelar  juqar aq,  mu’yiz  perde 

qalin’ir aq  boladi.  Ko’z  almasi  bala  tirishiliginin’  birinshi  jilinda  bir  qansha 

tez  o’sedi.  Yag’niy  tuwilg’an  balanin’  ko’zi  qisqa  waqit  ashilip,  keyin 

jumilip  aladi.  Qabaqlari  birinshi  aydan  baslap  ha’reket  qila  baslaydi.  2 

ayliqtan 

ko’z 

almasi 

tu’r li 

na’rseler ge 

ha’m 

jaqtiliqta 

salistir mali 

ha’r eketlenedi.  Ko’zdin’    ha’r eketi  tiykarinan  shinig’iw  sebepli  6  ayliqtan 

yaki  bir  jastan  baslanadi.  Ko’r iw  analizatorinin’  da’slep  periferik  son’ 

orayliq bo’limi r awajlanadi. 

Jan’a  tuwilg’an  balada  ko’r iw  nervinin’  talalari  kem  qa’nigelesken  

boladi.  Bul  ner vtin’  miyelinlesiwi  bala  1  -1,5  jasli  bolg’ansha  dawam 

etedi.Jan’a 

tuwilg’an 

bala 

ko’zinin’ 

nur  

sindiriw 

qa’bileti 

uliwma 

adamlardikinen  par iq  qiladi.  Ko’binshe  baqsha  ha’m  mektep  jasindag’i 

balalarda  ko’zdin’  ga’wha’ri  ju’da’  elastik  bo’lg’aninan  akkomodatsiya 

qa’bileti  a’ste- aqirin  rawajlanip  bar adi.  Jas  o’siwi  menen  ga’wha’rdin’ 

elastikligi kemeyip bar adi. 

Jaqinnan  ha’m  uzaqtan  jaqsi  ko’r mew  ha’r  tu’rli  sebepler ge  baylanisli 

boladi.  Mektepke  shekemgi  jastag’i  balalarda  uzaqtan  ko’riw  ushiraydi. 

A’dette,  mektep  jasindag’i  balalar da  jaqinnan  ko’r iw  ushiraydi.  Jaqinnan 

ko’riw  jatip  oqiw  yaki  ju’da’  iyilip  oqiw    sebepli  kelip  shig’adi,  sebebi  ha’r  

dayim  jatip  oqig’anda,  iyilgende  ko’zge  qan  toliwi  artadi,  basimi  ko’teriledi, 

na’tiyjede  ko’z  almasi  uliwmalasadi  ha’m  fokus  aralig’i  o’zgeredi.  Jaqtiliq 

jeterli  bolmag’anda  da  kipr ik  ta’r izli  muskiller  uzaq  waqit  dawaminda 

qisqarip  turadi  ha’m  ga’whardin’  nur  sindir iw  qabileti  ar tadi.  Partalar ,klass 

doskasi,  jumis  jayi  jeter li  da’rejede  jaritilmag’anda  bolsa  oqiwshilar  jaqinnan 

ko’retug’in  bolip  qaladi.  I slep  shig’ar iwda  mayda  detallardi  uzaq  mu’ddet 

qayta 

islew,mayda 

ha’r iplerdi 

teriw 

kiprikta’rizli 

muskullerdi 

qatti 

shar shatadi ha’m jaqinnan ko’riwge sebep boladi. 

Jaqinnan  ko’retug’in  o’qiwshilar  a’lbette  vr ash  ma’sla’hati  menen 

ko’za’ynek tag’iwi ker ek. 

Baqsha  balalar i  aldin  na’r senin’  for masina,  o’lshemine,  son’  r en’ine 

a’hmiyet  beredi.Olar  ren’lerdi  a’ste  aqirin  ajirata  bar adi.  Qiz  balalardin’  ren’ 

ajir atiw qabileti ul balalardikine qarag’ anda jaqsi r awajlang’an boladi. 

Adam  ko’zinin’  o’tkirligi  jasi  ulg’ayg’an  sayin  o’zgerip  bar adi.  Balalar  

ha’m  o’spirimler  ko’zinin’  o’tkirligi    u’lkenlerdikine  salistir g’anda    joqari 

boladi.  Gigiyena  talaplarina  ko’r e,  oqip  atir g’an  yaki  jazip  atir g’an  waqitta 

xanag’a  jaqtiliq  shep  ta’r epten  tu’siwi,  kitap  penen  ko’zdin’  ar asi  30-35-40 

smden  kem  bolmawi  kerek.  Ana  sonda  ko’z  shar shamaydi  ha’m  o’tkirligi 

nor mal saqlanadi.