Magisterlik dissertatsiyasi annotatsiyasi

K I R I SH 

 

Hozirgi  kunda  suv  resurslaridan  oqilona  foydalanmaslik  global 

muammolardan  biri  hisoblanadi.  Jumladan 

mamlakatimiz  iqtisodiyoti 

asoslarining  bozor  munosabatlariga  asoslanishi  jamiyatimizning  rivojlanishi, 

undagi  iqtisodiy  va  ijtimoiy  tarkibiy  tuzilishlarida  keskin  o‘zgarish  yasashiga 

sabab  bo‘ldi.

 

Sanoat,  energetika,  va  qishlok  xo‘jaligining  rivojlanishi  suv 

iste‘molini oshiradi. 

Bulardan  ko‘rinib  turibdiki,  transpotr  korxonalari,  sanoat,  energetika  va 

qishlok  xo‘jaligini  rivojlantirishda  va  qurilishni  olib  borishda,  ekologik 

nobarqarorlikning  asosiy  sababi  hisoblanadi.  Yuqori  ekologik  nobarqarorlik 

Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Navoiy, Xorazm va Buxoro viloyatlari hududida 

keskin tarqalgan. 

Prezidentimiz  I.A. Karimov  global  ekologik  tahdid va  muammolar  haqida 

to‘xtalib,  ―Ekologiya  hozirgi  zamonning  keng  miqyosidagi  keskin  ijtimoiy 

muammolaridan  biridir,  uni  hal  etish  barcha  xalqlarning  manfaatlariga  mos 

bo‗lib, sivilizatsiyaning hozirgi kuni va kelajagi jihatdan ana shu muammoning 

hal qilinishiga bog‘liqdir‖ deb ta‘kidlagan edi [1-4]. 

Jahon  sog‗liqni  saqlash  tashkilotining  bergan  ma‘lumotiga  ko‗ra  dunyodagi 

barcha kasalliklarning 80 foizidan ortiqrog‗i suv muammolari bilan bog‗liqdir. 

Suv  resurslarini  muhofaza  qilish,  oqilona  foydalanish  va  boshqaruvini 

takomillashtirish sohasida quyidagilarni nazarda tutish zarur: 

-  suvdan  limitli  foydalanish  asosida  suvni  tejash  va  yer  usti  va  yer  osti 

suvlarini muhofaza qilish; 

- mavjud suvdan foydalanish tizimlarini qayta tiklash va qayta jixozlash; 

-  sanoat  oqavalarini  tozalashning  industrial  usullarini  va  suvni  tejaydigan 

texnologiyalarini tadbiq etish; 

- iqtisodiy mexanizmlarni keng qo‗llash; 

- monitoring va axborotlashtirish tizimlarini tashkil qilish, takomillashtirish 

va joriy etish; 

---

 

10 

- suv resurslarini boshqarishning  qonuniy bazasini mustahkamlash; 

-  transchegaraviy  suv  havzalari  bo‗yicha  davlatlararo  hamkorlikni 

takomillashtirishni siyosiy yo‗l bilan hal etish; 

-  ekologik  monitoring  va  suv  resurslarini  boshqarishda  tegishli  darajada 

tarmoqlararo boshqaruvni yaratish va rivojlantirish. 

Yuqoridagi  keltirilgan  muammolardan  kelib  chiqib  Navoiy  viloyatida 

joylashgan  «Tinchlik  lokomotiv  deposi»ning  suv  tayorlash  texnologiyasini 

takomillashtirish temir yo‘l tizimidagi korxonalarda ishlatilayotgan suv sifatini 

yanada  yaxshilash,  suv  sarflarini  kamaytirish  yo‘lidagi  harakatlarni  samarador 

bo‘lishiga olib keladi deb hisoblaymiz. 

Bajarilayotgan  dissertatsiya  ish  3  bobdan  iborat  bolib  1-bobda  Tinchlik 

lokomotiv  deposining  suvga  bolgan  ehtiyojlari,  suvga  qoyilgan  talablar  va 

qanday  suvlar  ishlatilayotgani  va  nima  maqsadlarga  sarflayotgani  asosiy 

vujudga  kelgan  muammolar,  bu  yo‘nalishda  olib  borilgan  ishlar  bo'yicha 

adabiyotlar  tahlili  va  dissertadiya  ish  rejasini  tuzishga  yechilish  kerak  bo'lga 

asosida muamolar tayorlangan. 

Bajarilgan dissertatsiya ishi materiallari va olingan natijalar asosida ilmiy 

–pedagogik anjumanlarda ishtirok etilib, ularda qilingan ma'ruzalar bo'yicha  4 

ta ilmiy maqolalar institut to'plamida chiqarildi (ilova-1 da keltirilgan).