Old yetakchi bo‘lgan avtomobilning transmissiyasi

Yarim o‘qlar vazifasi va turlari.

 Yarim o‘qlar differensialdan 

burovchi momentni yetakchi g‘ildiraklarga uzatadi. Avtomobillarda 

ko‘llaniladigan yarim o‘qlarining asosiy turlari kuyida keltirilgan. Yarim 

---

 83

o‘qlarning tashki uchlari g‘ildirak gupchagiga flanes, shponka yoki shlis 

yordamida ulanadi. Ichki uchi esa ko‘pchilik avtomobillarda yarim o‘q 

shesternyasi bilan shlis yordamida biriktiriladi. 

Avtomobil harakatlanganda yarim o‘qlarga burovchi momentdan 

tashqari eguvchi momentlar ham ta’sir etadi. Eguvchi momentlar 

avtomobilning yetakchi gildiraklariga ta’sir etadigan kuyidagi 

kuchlardan vujudga keladi radial kuch (avtomobilning og‘irligidan 

tashkil topgan reaksiya kuchi), tortuvchi kuch–R; yondan ta’sir kiluvchi 

kuch-(avtomobil burilishida xosil bo‘ladigan kuch). 

Yarim o‘qlarni, ularni orqa ko‘prikda o‘rnatilish usuliga karab, 

eguvchi momentlardan to‘la yoki qisman yuksizlantirish mumkin. 

Avtomobillarda ishlatiladigani uch xil, ya’ni eguvchi momentlardan 

yarim yuksizlantirilgan, kismga yuksizlantirilgan va tula yuksizlan-

tirilgan buladi.