O`zbekiston Respublikasi Sog`liqni saqlash vazirligi Toshkent farmatsevtika inistitu

Ko’rgazmali harakat; 

 
Ko’rgazmali-obrazli; 

 
Mavhum (nazariy) tafakkur
. 
Tarixiy  taraqqiyot davomida odamlar o’z oldilarida turgan  masalalarni dastlab 
amaliy  faoliyat  nuqtai  nazaridan  yechganlar;  keyinchalik  undan  nazariy  faoliyat 
ajralib  chiqqan.  Amaliy  va  nazariy  faoliyat  o’zaro  chambarchas  bog’langandir. 
«G’oyalar, tasavvurlar va ong ishlab chiqarishi dastavval bevosita moddiy faoliyatga 
qo’shilib  ketgan  bo’ladi…»  Bu  shuni  anglatadi,  sof  nazariy  faoliyat birlamchi  emas, 
balki amaliy faoliyatning o’zi birlamchidir. Amaliy faoliyatning taraqqiyoti davomida 
undan nisbatan mustaqil nazariy fikr yuritish faoliyati ajralib chiqadi. 

---

Faqat  butun  insoniyatning  tarixiy  taraqqiyotida  emas,  balki  har  bir  bolaning 
psixik taraqqiyoti jarayonida ham asos sof nazariy faoliyat emas, balki amaliy faoliyat 
asos  qilib  olinadi.  So’nggi  faoliyat  ichida  avval  bola  tafakkuri  rivojlanadi. 
Bog’chagacha  yosh  davrida  (3  yoshgacha)  asosan  ko’rgazmali  harakat  tafakkuri 
bo’ladi.  Bola  bilayotgan  ob’yektlarini  o’z  qo’llari  bilan  amaliy  ravishda  va  go’yo 
tabiiy  ravishda  ajratadi,  bo’laklarga  bo’ladi  hamda,  ayni  chog’da  idrok  qilinayotgan 
narsalarni birlashtiradi, solishtirib ko’radi, narsalarni bir-biri bilan bog’lab, analiz  va 
sintez qiladi. Qiziquvchan bolalar ko’pincha «ichida nima borligini» bilash maqsadida 
o’z o’yinchoqlarini buzib sindirib ko’radilar.