O`zbekiston Respublikasi Sog`liqni saqlash vazirligi Toshkent farmatsevtika inistitu



Download 1,29 Mb.
Pdf ko'rish
bet43/116
Sana12.01.2022
Hajmi1,29 Mb.
#353528
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   116
Bog'liq
kasbiy psixologiya fanidan maruzalar matni

Qizikishlar.
Qizikish-biron  bir  soxada  tugri  muljal  olishga,  yangi  faktlar  bilan 
tanishishga , vokelikni ancha tula va chukur aks ettirishga yordam beradigan motivdir. 
Individ  uchun  kizikish,  sub'yektiv  tarzda  olinganda,  bilish  jarayoni  tusini  kashf 
etadigan  ijobiy  xissiy  oxangda,  ob'yekt  bilan  chukurrok  tanishishga,  u  xakda  kuprok 
bilish, uni anglab yetishga bulgan istakda namoyon buladi. 
 
Qizikishning faoliyat farayonlaridagi roli benixoya kattadir. Qizikishlar shaxsni 
uzida bilim olish va anglab yetish borasida xosil bulgan ishtiyokni kondirish yullarini 
va  usullarini  faol  tarzda  izlashga  majbur  etadi.  Shaxsning  yunaltirilganligini 
ifodalaydigan  kizikishning  kondirilishi,  odamda,  uning  sunishiga  olib  kelmaydi, 
aksincha, uni kayta kurgan, boyitgan va chukurlashtirilgan xolda biolish faoliyatining 
yanada yuksak darajasigamos keladigan yangi qizikishlarni keltirib chikaradi. 
 
Shunday  kilib,  kizikishlar  bilishning  doimiy  kuzgatuvchi  mexanizmi  sifatida 
namoyon buladi. 
 
Qizikishlar  mazmuniga,  maksadlariga,  mikyosi  va  barkarorligiga  kura  tasnif 
kilinishi mumkin. 
 
Qizikishlarning  mazmun  jixatidan  farki  bilan  extiyojlarini  ob'yektlarini  va 
ularning  mazkur  faoliyat  maksadlari  uchun  va,  kengrok  kilib  olganda,  shaxs  mansub 
bulgan  jamiyat  uchun  real  axamiyatini  kursatadi.  Kishida  kuprok  nimaga  kizikish 
paydo  bulishi  va  uning  bilish  extiyojlari  ob'yektining  ijtimoiy  kimmati  psixologik 
jixatdan  muxim  axamiyatga  ega.  Maktabning  eng  muxim  vazifalaridan  biri-usmirlik 
yoki  yoshlarning  faol  bilish  va  mexnat  faoliyatiga  ragbatlantiradigan  va  maktabdan 


tashkarida  xam  saklanib  kolishi  mumkin  bulgan  jiddiy  va  sermazmun    kizikishlarini 
uygotishdan iboratdir. 
 
Qizikishlarning  maksad  jixatidan  farki  bevosita  va  bilvosita  namoyon 
buladigan qizikishlarning    borligini aniklaydi. Bilvosita qizikishlar axamiyatga molik 
ob'yektning  xissiy  jixatdan  jozibaliligi  tufayli  yuzaga  keladi.  ("Buni  bilish,  kurish, 
anglab  yetish  men  uchun  kizikarli"-deydi  kishi.)  Bilvosita  kizikishlar  biron  bir  narsa 
(masalan,  ta'lim  olish)ning  real  ijtimoiy  axamiyati  bilan  uning  shaxs  uchun  subektiv 
axamiyati  bir-biriga  mos  kelgan.  (Bunday  xolda  kishi:  "Bu  meni  kiziktirgani  uchun 
xam kizikarlidir!"-deydi) takdirda paydo buladi Mexnat va ukish faoliyatida    xamma 
odam  xam  bevosita  xissiy  jozibaga  ega  bulavermaydi.  Shuning  uchun  xam  mexnat 
jarayonini  ongli  tashkil  etishda  yetakchi  rol  uynaydigan  bilvosita  kizikishlarni  tarkib 
toptirish muximdir. 
 
Qizikishlar  uzining  kengligi  buyicha  xam  fark  kiladi.  Bir  xil  odamlarda 
qizikishlar bir soaga karatilgan bulishm mumkin, boshkalarda esa barkaror aamiyatga 
ega  bulgan  kuplab  ob'yektlarga  bulingan  buladi.  Qizikishlarning  tarkokligi  kupincha 
shaxsning salbiy xislati sifatida yuzaga keladi, lekin ayni chogda qizikishlarning keng 
mikyosliligini  kamchilik  tarikasida  talkin  kilish  notugri  bulur  edi.  Shaxsning 
kungildagidek rivojlanishi, kuzatishlar kursatganidek, kizikishlar  mikyosini tor emas, 
aksincha keng bulishini takozo etadi. 
 
Qizikishlar  barkarorligi  darajasiga  kura  xam  xar  xil  bulishi  mumkin. 
Qizikishning  barkarorligi  uning  nisbatan  jadal  tarzda  namoyon  bulishi  uzok  davom 
etishi bilan ifodalanadi. Shaxsning asosiy extiyojlarini eng kuprok darajada namoyon 
kiladigan  va  shu  boisdan  xam  uning  psixologik  tuzilishiga  xos  xislatlarga  aylanib 
koladigan  kizikishlari  barkaror  xisoblanadi.  Barkaror  kizikish  kabi  kobiliyatlari 
uygonishining  bir  kurinishi  bulib,  shu  jixatdan  xam  muayyan  darajada  muxim 
kimmatga egadir. 
 
Qizikishlar-shaxs  faoliyatini  asoslashning  birdan-yuir  emas,  lekin  muxim  jixatidir. 
Xulk-atvorning muxim motivlaridan biri e'tikoddir. 
 

Download 1,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   116




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish