Falsafiy qonunlar va kategoriyalar

Qarama-qarshilik

  deb  esa,  narsa,  voqyea-hodisalarning  bir-birini  taqozo  etuvchi  va  shu 

bilan birga bir-birini inkor etuvchi tomonlari, kuchlarining o‘zaro munosabatiga aytiladi. 

---

 

6 

 

Qarama-qarshiliklar  o‘rtasidagi  munosabatni 

ziddiyat

  degan  tushuncha  ifodalaydi.  Ko‘p 

hollarda  ayniyat  va  tafovutning  zidligi  va  ularning  bir  maxrajga  kelishi,  me'yoriy  o‘zgarishlar 

tufayli  rivojlanish,  taraqqiyot,  yangilanish  jarayonlari  amalga  oshadi.  Taraqqiyot  shu  ma'noda 

ayniyat, tafovut va ziddiyatlarning paydo bo‘lishi, rivojlanishi va hal qilinishidan iborat bo‘lgan 

abadiy va azaliy murakkab jarayondir. 

Sobiq Ittifoqning mafkurasi darajasiga ko‘tarilgan marksizmda asosan ziddiyatga ko‘proq 

e'tibor  berilar  edi.  U  mutlaqlashtirilar  va  jamiyatga  ko‘chirilib,  asosan,  antogonistik  ziddiyatlar 

to‘g‘risida  gapirilar  va  ularning  yechilishi  insoniyatni  baxtli  hayotga  olib  boradi,  deya  xayol 

qilinar edi. Holbuki, insoniyat paydo bo‘libdiki, uning hayotida ayniyat va tafovut ham, ziddiyat 

va  qarama-qarshiliklar  ham  mavjud  bo‘lib  kelmoqda.  Odamzod  ziddiyatlar  kamroq  bo‘lgan, 

kishilarning xilma-xil intilish va maqsadlari, bir-biridan farq qiladigan g‘oyalari uyg‘unlashgan, 

barqarorlik ustuvor bo‘lgan jamiyatni qurish uchun bosh qotirib kelmoqda. 

Anu shunday intilishlar fanda