3.5. Marketing axborot manbalari, boshqarish uchun
ma’lumotlarni qayta ishlash va tayyorlash
Marketing tadqiqotlarini o’tkazishda axborot to’plash va axborot manbalarini
tanlash jarayonlarining ketma-ketligiga amal qilish hisoblanadi (3.3-rasm).
3.3-rasm. Marketing axborot manbalarini tanlash, axborotlarni to’plash va
tahlil qilish jarayonlari ketma-ketligi
1
1
Щегорцов В.А.,Таран В.А.,Шойгу И.А.,Щегорцев М.В. Основы маркетинга: учебник для вузов. –
М.:Дело, 2016.- 414 с.
Ichki ikkilamchi axborotlarni
to’plash
Tashqi ikkilamchi axborotlarni
to’plash
Ichki ikkilamchi axborot
manbalarini tanlash
Tashqi ikkilamchi axborot
manbalarini tanlash
Ikkilamchi axborotlarning to’liqligi, ichonchliligi va bir-biriga zid kelmasligini tahlil
qilish va ularni tizimlashtirish
Axborot interpretatsiyasi,
xulosalarni shakllantirish va
tavsiyalar ishlab chiqish
Birlamchi axborotga
ehtiyojlarni aniqlash
Olingan natijalarni taqdim etish
Birlamchi axborotlar to’plashni
rejalashtirish va tashkil etish
75
Ichki ikkilamchi axborotlarning asosiy manbai axborotlar bazasiga firma
faoliyatida ahamiyatga ega bo’lgan barcha ma’lumotlar (statistika hisoboti,
buxgalteriya hisoboti, mijozlarning hisob raqamlari, ilgari o’tkazilgan tadqiqot
materiallari) kiritilgan kompyuter hisoblanadi. Ikkilamchi axborotlarning tashqi
manbalari esa hukumat yoki nohukumat manbalari bo’lishi mumkin.
Ko’plab mamlakatlarning hukumatlari narx hosil bo’lishi, kredit siyosati va shu
kabi boshqa ko’plab statistika va izohlash materiallarini to’plash va tarqatish bilan
shug’ullanadi.
Ikkilamchi nohukumat axborotlari tarkibiga quyidagilar kiradi:
-
davlat muassasalarida chop etiluvchi qonunchlik va yo’riqnoma xarakteridagi
materiallar;
-
tijorat tadqiqot markazlarining hisobot va ma’ruzalari;
-
notijorat tadqiqot tashkilotlari nashrlari (fanlar akademiyasi, universitetlar,
seminar va anjumanlar materiallari);
-
savdo va sanoat uyushmalarining nashrlari;
-
gazeta, jurnal, tele va radioreklama.
Ikkilamchi axborotlarni tahlil qilish jarayoni tadqiqotning oldindan belgilangan
vazifa va muamoolarini aniqlash va to’g’irlashga olib kelishi mumkin.
Birlamchi axborotlarga ikkilamchi axborot manbalari zarur ma’lumotlar bilan
ta’minlay olmagan hollarda zarurat tug’iladi. Birlamchi axborotlarning umumiy
ahamiyatini baholash uchun ularning afzallik va kamchiliklarini solishtirib ko’rish
lozim (3.4-rasm).
Manbalar bilan ishlashni ular qamrab oluvchi savollarning eng tor doirasini
aniqlash, e’lon qilinuvchi ma’lumotlar qiymatini o’rganishdan boshlash lozim.
Marketing sharoitlarida muvaffaqiyatli faoliyat ko’rsatish uchun qaror qabul
qilishdan avval va qabul qilingandan so’ng mos keluvchi axborotlarga ega bo’lish
zarur. Marketing axboroti firmaning marketing rejasini ishlab chiqish, amalga
oshirish va qayta ko’rib chiqish davomida to’planishiga bir qancha sabablar mavjud.
Faqatgina rahbariyatning intuisiyasi va o’tmishdagi tajribalarga tayanishning o’zi
etarli emas.
76
Do'stlaringiz bilan baham: |