Ergashxodjaeva Sh. Dj

2.4. Xorijiy bozorlarda korxonalarning tashqi faoliyatini  
xuquqiy tartibga solish 
 
Qiziqtirayotgan mamlakatning huquqiy infrastrukturasini, uning kompaniyaning 
bozordagi  faoliyatiga  ta’sir  ko’rsatishini,  kompaniya  mansub  bo’lgan  mamlakatdagi 
huquqiy  qonunchilikka  munosabatini  o’rganib  chiqish,  shuningdek,  xalqaro  huquq 
talablarini hisobga olish zarur. 
Xorijiy mamlakatning huquqiy strukturasi:  
•
 
import qilinayotgan  tovarlarga  qanday  tariflar  qo’llanadi  va  biron-bir  bozorga 
eksport qilishga cheklovlar mavjudmi? 
•
 
subsidiyalarni jalb qiluvchi mahsulotlar bormi?  
•
 
antidemping qonunlari amal qiladimi, narx sohasida qonunchilik mavjudmi?  
•
 
chet ellik investorlar uchun sharoitlar qanday?  
•
 
milliy kompaniyalar bozorda ustunlikka egami?  

---

 
56 
•
 
qanday eksport-import Litsenziyalari talab qilinadi?  
•
 
cheklovchi savdo kelishuvlari mavjudmi?  
•
 
mehnat qonunchiligi, monopoliyaga qarshi yoki trastlarga qarshi qonunlar amal 
qiladimi?  
•
 
kasaba uyushmalari qanday huquqlarga ega? 
•
 
soliq qonunchiligi va uning xorijiy kompaniyalarga nisbatan qo’llanishi;  
•
 
mualliflik huquqini himoya qilish bo’yicha qonun hujjatlari bormi?  
•
 
huquqiy tizim qanchalik samarali ishlayapti? 
•
 
poraxo’rlikka qarshi ko’rash qoidalari ko’zda tutilganmi? 
Kompaniya mansub bo’lgan mamlakatdagi huquqiy muhiti: qaysi qonunlar chet 
elda  faoliyat  ko’rsatishga  taalluqli?  qiziqtirayotgan  mamlakat  hukumati  bilan 
kelishuvlar mavjudmi? eksportga ko’maklashish ko’zda tutilganmi? ayrim bozorlarga 
belgilangan  mahsulotlarni  eksport  qilishga  o’ziga  xos  taqiqlar  mavjudmi?  mamlakat 
boshqa biron mamlakatga nisbatan boykot choralarini qo’llab-quvvatlaydimi? 
Xalqaro  huquq:  qanday  mintaqaviy  kelishuvlar  amal  qiladi  va  ular 
kompaniyaning  xalqaro  faoliyatiga  qanday  ta’sir  ko’rsatadi?  BMT  konvensiyalari 
qo’llanadimi? xususiy mulkka oid qanday kafolatlar amal qiladi?