Interyer loyihalash

21-rasm.  Sanitar xona jihozlari va o’lchamlari. 

---

 
23 
 
 
 
Turar-joy va jamoat binolarida yorug'lik foydalanish uchun qulay va yashash 
uchun yetarli bo'lishi kerak, shu jumladan.: 
-Turar-joy,  jamoat  binolari  yashash  xonalari  va  koridorlarda  еtarli  yorug'lik 
taminlangan  holda  to’g’ri  yo'naltirilishi  kerak  va  xodimlarni  harakatiga  halaqit 
bermasligi kerak; 
- Zinapoyalar, lift, koridorlar, vestibyul, xoll va chodirlarda yorug'lik kamida 
20 lk bo'lishi kerak; 
-  Hostelga  asosiy  kirish  joylarida  kamida  6  LC  va  10  LC  yoritishini 
ta'minlovchi, lampalar o'rnatilgan bo'lishi kerak. 
- Turar joy binolarida shovqin darajasi sanitariya me'yorlari bilan belgilangan 
me'yorlardan oshmasligi kerak 
- Binolarni ichki bezatish, pol qoplamalari, sintetik materiallardan tayyorlangan 
holda  yumshoq  mebellar  uchun  ishlatiladigan  materiallar  zararli  moddalarni 
chiqarish manbalari bo'lmasligi va mehmonlar uchun noqulaylik yaratmasligi kerak. 
- Hammom, dush xonalari va boshqa sanitariya-gigiyena xonalarining devorlari 
dezinfektsiyaga  hamda  namlikka  chidamli  materiallar  bilan  qoplanishi  tavsiya 
etiladi. 
Hostellar  ko'p  qavatli  uylarning  birqismida  joylashgan  hollarda  shovqin, 
tovush,  tebranish,  elektromagnit  nurlanish  kabilar  binoga  va  odamlarga  zarar 
еtkazmasligi  kerak.  Hostellarda  yashash  xonalari  va  xonalarni  kundalik  tozalash 
jadvalga muvofiq bir kunda bir marta tavsiya etiladi. 
Hostel  yotoq  xonasi  to'shakka  ega  bo'lsa,  to'shak  va  sochiqni  o'zgartirish 
kamida 5 kun ichida 1 marta amalga oshirilishi kerak.  
Hostelda axlat va chiqindilar uchun urna va boshqa maxsus moslamalar, shu 
jumladan  ishlatilgan  shaxsiy  gigiena  vositalari  uchun  hidlar  tarqalishidan  va 
hasharotlarning penetratsiyasidan himoyalanish kerak.  

---

 
24 
 
 
 
Dezinfektsiya, 
uchun 
ishlatiladigan 
preparatlar, 
yuvish 
vositalari 
mehmonlarning  salomatligi  uchun  xavfsiz  bo'lishi  kerak.  Ichimlik  suvi 
epidemiologik  jihatdan  xavfsiz  va  kimyoviy  tarkibi  zarar  etkazmasligi  kerak. 
Markazlashtirilgan ichimlik suvi ta'minoti tizi suv sifatiga gigienik talablariga javob 
berishi kerak. Sifat nazorati. Ichimlik suvi sifati kafolati bo'lmasa, hostelda shisha 
idishlarda ichimlik suvini ta'minlash kerak. Hostellar maishiy chiqindilar va simob 
o'z  ichiga  olgan  (lyuminestsent)  lampalarni  utilizatsiya  qiluvchi  ixtisoslashgan 
tashkilotlar bilan shartnomalar tuzishlari kerak. 
Nazorat savollari: 
1.
 
Zinapoyalar, lift, koridorlar, vestibyulda yorug'lik miqdori bo'lishi kerak ? 
2.
 
Hostelda  yashash  xonalari  maydoni  bir  odam  uchun  eng  kamida    necha  m
2 
bo’lishi kerak? 
3.
 
Hammom, dush xonalari va boshqa sanitariya-gigiyena xonalarining devorlari 
qanday bo’lishi talab etiladi? 
4.
 
Yir  osti  qavatlaridagi,  derazalari  bo'lmagan  xonalar  yashash  xonalari  sifatida 
ruxsat etiladimi? 
5.
 
 Hostelga asosiy kirish joylarida yorug’lik miqdori eng kamida qancha bo’lishi 
talab etiladi? 
HOSTELNING INTERYER DIZAYNI 
 
Arxitektura  qismida  bo'lgani  kabi,  ichki  dizaynda  turli  xil  tarixiy  davrlarda 
shakllangan  turli  xil  uslublar  mavjud.  Xuddi  shu  xonada,  masalan,  konferensiya 
xonasi  turli  uslublarda  bezatilishi  mumkin:  yuqori  texnologiyali,  romantik, 
zamonaviy  va  boshqalar.  Ichki  uslublar  ro'yxati  me'morchilikka  qaraganda 
kengroqdir.  Interyer  dizayni  haqida  gap  ketganda  ko’proq  tushuncha  hosil  qilish 
uchun,  uni  maqsadlarini  ochib  berishga  harakat  qilamiz  tushuntiramiz.  Jamoat 
binolarining  ichki makonida  shinam  va  qulay  dizaynni  yaratish  uchun  mutaxassis 

---

 
25 
 
 
 
mahorat va tajribaga ega bo'lishi kerak, chunki bunday ishda yorug'likning to'g'riligi, 
xavfsizlik, muhandislik tarmoqlari va dam olish joylari hisobga olinishi kerak. 
Interyer dizayni bu - atrof-muhitning odamlar bilan qulayligi va estetik jihatdan 
yoqimli o'zaro ta'sirini ta'minlashga qaratilgan ijod maxsulidir. Dizayner ish jarayoni 
quydagi bosqichlarda amalga oshiriladi, dastlab xona o'lchovlari ishlab chiqariladi, 
undan  keyin  taxminiy  rejalashtirish  еchimlari  va  eskizlar  ishlab  chiqiladi.  Ushbu 
bosqichda dizayner mijozga asosiy funktsional zonalarni taqsimlash va mebellarni 
joylashtirish  bilan  bir  nechta  rejalashtirish  variantlarini  taklif  etadi.  3D 
modellashtirish  ko’p  mehnat  talab  etadigan  jarayonidir,  shu  bois  taxminiy 
rejalashtirish  bosqichi  yakunlangach  batafsil  uch  o'lchamli  modellar  faqat  mijoz 
bilan kelishilganidan keyin ishlab chiqiladi. 
Hududlarni  joylashtirishni  tasdiqlaganingizdan  so'ng,  elektr  simlarini 
loyihalash chizmalari ishlab chiqiladi va elektr jihozlarini (yoritish, elektr isitish va 
boshqalar)  joylashtirish  rejalashtirilgan  chizmalar  yaratiladi.  Agar  kerak  bo'lsa, 
rejalashtirishdagi 
o'zgarishlar 
chizmalarda 
bajariladi. 
Keyingi 
bosqich-
rejalashtirilgan  ishlarni  amalga  oshirish;  ushbu  bosqichda  dizayner  tugatish  va 
ta'mirlash guruhlarining ishini nazorat qiladi va mijozga kerakli smeta hujjatlarini 
taqdim etadi.  
Shunday  qilib  interyer  dizayni  badiiy  va  sanoat  dizaynini  birlashtiradi. 
Dizayner  xonada  mehnatni  optimallashtirishni  amalga  oshiradi,  katta  xonalarda 
navigatsiyani yaxshilaydi, mijozlar talablariga muvofiq ixtisoslashtirilgan binolarni 
loyihalashtirishni 
rivojlantiradi. 
Dizayner 
xonaning 
tartibini, 
yoritishni, 
shamollatish tizimlarini, akustikadan boshlab, ichki bezatish jarayonini boshqaradi; 
va mebel joylashtirish o'rnatish bilan yakunlanadi. 
Interyer dizaynida binolarni ichki bezatish jarayonida, pol qoplamalari, sintetik 
materiallardan  tayyorlangan  yumshoq  mebellar  uchun  ishlatiladigan  materiallar 

---

 
26 
 
 
 
zararli  moddalarni  chiqarish  manbalari  bo'lmasligi  va  mehmonlar  uchun  noqulay 
sharoitlar yaratmasligi kerak. 
Yashash xonalari va jamoat binolarida o'rnatilgan uskunalar va mebellarning 
qoplamalari  va  sirtlari  shikastlanmagan  bo'lishi  kerak  (o'tkir  burchaklar  va 
qirralarsiz). Yuzalar (yumshoq mebel yuzalar bundan mustasno), silliq tozalash oson 
bo'lishi va yuvish hamda dezinfektsiyalashga chidamli bo'lishi kerak. 
Hammom  va  dush  xonalari,  va  boshqa  sanitariya-gigiyena  xonalarining 
devorlari va qavatlari dezinfektsiyaga chidamli namlikka chidamli materiallar bilan 
qoplanishi tavsiya etiladi. 
Yashash xonalari va jamoat binolarida yorug'lik hamda quyosh nuri bo'lishini  
taminlashi kerak. Bundan tashqari, ichki makonning estetik jozibadorligini hisobga 
olish kerak, ya'ni, binoning o'ziga xos va noyob dizaynini alohida belgilarini yaratish 
kerak,  buning  hammasi  mehnat  talab  qiladigan  ish  jarayonini  yaratadi  va  natijani 
yaxshilashga imkon beradi. Jamoat binolarining interyer dizayni juda oddiy vazifa 
emas.  Bir  qarashda  oddiy  ko’rinuvchi  bu  jarayon  aslida  judaham  murakkab 
vazifadir,  mijozlarning  yoshi  va  ta'bi  qarashlarini  inobatga  oligan  holda,    barcha 
mehmonlar uchun qulaylik zarur. Shu bilan birga, interyer dizayn joyning o'ziga xos 
xususiyatini  ko’rsatib  berishi  va  tashrif  buyuruvchilarning  xotirasida  yaxshi 
tomondan  estaliklar  qoldirishi  kerak.  Agar  biror  narsada  noto'g'ri  hisob-kitob 
qilsangiz,  bu  tashkilotning  obro'siga  va  moliyaviy  ahvoliga  ta'sir  qilishi  mumkin. 
Dizayn  loyihasi  nafaqat  professional  dizaynerlikni,  balki  inson  tabiatiga  mos 
keladigan  maslahat  beradigan  malakali  psixolog  bo’lishni  ham  taqazo  etadi. 
Ko'ngilochar  joylarning  interyer  qismida  boshqa  maxsus  funktsiya  ham  mavjud. 
Bunday  muassasalarga  kelgan  odamlar,  qulay  muhitdan  bahramand  bo'lishni  va 
faqat dam olishni rejalashtiradilar. Bunday holda, barcha tafsilotlarni, shu jumladan 
kichik narsalarni ham hisobga olish kerak. Shu bilan bir qatorda samarali yaratilgan 
dekorativ  elementlar  funksionallik  bilan  to'g'ri  birlashtirilishi  kerak.  Dekorativ 

---

 
27 
 
 
 
elementlarni  joylashtirayotganda  uning  materialni  va  xususiyatlarini  avvaldan 
hisobga olish zarur. 
Hostellarning 
ichki 
qismidagi 
bezak 
materiallari: 
Hostellar 
va 
mehmonxonalarning dekorativ dizayni uchun devor qoplamalarini tanlashda, rang, 
uslub va dizayn masalalari bilan bir qatorda, kelajakda ta'mirlash va texnik xizmat 
ko'rsatish uchun qo'shimcha mablag  sarflamaslik uchun xonaning turi va maqsadiga 
qarab, materiallarning quyidagi xususiyatlarini hisobga olish kerak: 
- yuqori mexanik kuchga va chidamlilik; 
- qulay foydalanish; 
- o'rnatish va demontajning soddaligi va tezligi; 
- ta'mirlash mumkinligi; 
- yong'in xavfsizligi; 
- antistatik (changni jalb qilmaslik xususiyati); 
- antibakterialligi; 
- nurga chidamlilik; 
- yuvilish imkoniyati; 
Bugungi  kunda  hostellar  va  mehmonxonalar  devorlarini  bezash  uchun  bir 
nechta variant mavjud: 
- devorlarni bo'yoq yoki teksturali gips bilan qoplash; 
- tosh, keramik plitkalar bilan bezash; 
- to'qimachilik rasmli fon va oboy yoki devor qoplamalari; 
- shisha rasmli fon; 

---

 
28 
 
 
 
Xonaning  umumiy  taassurotiga  ta'sir  qiluvchi  ichki  makonning  eng  muhim 
elementi  taxta:  - uning go'zalligi, o'ziga xosligi, dizaynning umumiy echimi bilan 
mosligi. Kengaytirish, kamaytirish yoki bo'sh joyni to’ldirish, funktsional zonalarini 
tuzish va birlashtirishga imkon beradi mumkin. 
Har  qanday  xonada  bo'lgani  kabi,  zamin  har  doim  eng  og'ir  yukga  duchor 
bo'ladi,  estetik  komponentdan  tashqari,  uzoq  umr,  ishonchlilik  va  xavfsizlik, 
jumladan,  yong'in  xavfsizligi,  konfort,  gigiena  va  ekologik  tozalik  kabi  bir  qator 
amaliy talablar mavjud. Materiallar qanday bo'lishidan qat'iy nazar – kafel, yog'och, 
tabiiy tosh, gilam va boshqa pardoz matiriallariva elementlari osongina o'rnatilishi 
va almashtirilishi kerak. 
Rang  sxemasi  va  uning  interyerdagi  o'rni:  Interyerda  ranglar  sxemasi  har 
qanday  insonning  hayotiga  bevosita  ta'sir  ko'rsatadigan  juda  muhim  hisoblanadi. 
Turli xil ranglar va ranglarning uyg'unligi-bu xonada odamni qulay his qilish uchun 
har qanday ichki makonni yaratishda asosiy shartdir. Rang sxemasi issiq ranglarga 
va sovuqlarga bo'linadi.  
Issiq  ranglar:  Masalan  qizil  rang  odamga  hissiyotiga  hayajonli  tarzda  ta'sir 
qiladi va rangning yuqori darajadagi yorqinligi bilan bezovtalanish paydo bo'lishiga 
olib  keladi.  Umumiy  maydondan  kelib  chiqib,  oz  va  miyyorda  ishlatilsa  u  kuch 
beradi va insonda ijobiy his-tuyg'ularning paydo bo'lishiga hissa qo'shadi. 
To'q  rangli  rang  insonda  bayram  va  quvonch  kayfiyatini  yaratadi,  bunda 
tanadagi  ijobiy  his  -  tuyg'ularning  paydo  bo'lishiga  va  natijada  tanadagi  barcha 
funktsiyalarni yaxshilashga yordam beradi. 
Sovuq  gamma:  Rang  psixologiyasiga  ko'ra,  kosmosda  tinch  va  sokin 
atmosferani  yaratadi.  Dam  olish  uchun,  sovuq  ranglar  va  ularning  soyalari  eng 
yaxshisidir.  Sovuq  rangdagi  gullar  ta'siri  ostida  mehmonlar  o’sha  xonada  ko'proq 
vaqt sarflashadi. 

---

 
29 
 
 
 
Moviy rang farovonlik tuyg'usini keltirib chiqaradi va barqarorlik bilan bog'liq. 
Ushbu  rangning  foydali  ta'siri  nazorat  tarkibining  muzokaralar  xonasini 
loyihalashda ham qo'llanilishi mumkin, chunki sariq rang bilan birgalikda bu rang 
kombinatsiyasi kontsentratsiyani oshiradi va aqliy faoliyatini faollashtiradi. 
Binafsha  rang  spektrning  rangini  his  qilish  uchun  psixologik  jihatdan  eng 
"qiyin"  hisoblanadi.  Binafsha  rangli  to'yingan  ranglar  faoliyatni  kamaytiradi, 
ishtahani yo’qotadi va meditatsiya uchun ko'proq mos keladi. Binafsha va to'q sariq 
ranglarning  kombinatsiyasi  xafa  fikrlarni  keltirib  chiqaradi.  Biroq,  u  institutning 
"ko'ngilochar" qismini, raqs maydonchasini yoki, masalan, billiardni bezash uchun 
juda yaxshi. 
Nazorat savollari: 
1.
 
Binafsha rangning inson psixologiyasiga ta’siri ? 
2.
 
Hostel intryerida to'q ranglar qanday kayfiyat bag’ishlaydi ? 
3.
 
Intryerda devor qoplamalarini tanlashda nimlarni hisobga olish kerak? 
4.
 
Rang sxemasi va uning interyerdagi o'rni ? 
5.
 
 Qayssi rang intryerda qo’llanilganda farovonlik tuyg'usini keltirib chiqaradi? 
                                              Xulosalar 
 Ushbu  bobda  bugungi  kunda  yurtimizda  alohida  etibor  qaratilayotgan 
mehnonhona  va  hostellarni  loyihalashga  oid  bilimlar  xorij  va  yurtimiz  misolida 
yoritib  berilgan.  Mazkur  adabiyot  arxitektura  va  dizayn  yo’nalishida  tahsil 
olayotgan  talabarga,  kelgusi  hayotida  real  loyiha  ishlarida  katta  yordam  beradi. 
Ushbu  bobda  hostellarga  qo’yilaigan  arxitektura  va  va  shaharsozlik  talablari 
o’rganib  chiqilgan.  Hostellarni  loyihalashga  oid  miyyorlar  keltirilgan.    Interyer 
dizayni, ranglar va yorug’liklar o’rganib chiqilgan. Shu bilan birga mehmonxona va 
hostellarga  tegishli  xorij  tajribalari  o’rganilgan.  Xorij  tajribasining  O’zbekiston 
sharoitiga mos tomonlarini o’rganilib qo’llash yo’llari ko’rsatib berilgan. 
                                     

---

 
30 
 
 
 
II BOB. MEHMONXONA 
XVII ASRLARDA MEHMONXONALARNING 
RIVOJLANISH TARIXI.