O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qo‘qon davlat pedagogika instituti

Ma’ruza mashg’ulotlari 

 

79 

 

bayrami»,  «Xotira  va  qadrlash  kuni»  va  boshqalar)ni  nishonlash  maqsadida  tashkil 

etilgan faoliyat kiradi. 

An’anaviy  bayramlar  o‘quv  muassasalarida  turlicha  o‘tkaziladi.  O‘quvchilar 

an’analar  mohiyatini  anglasalar,  ularga  nisbatan  ongli  munosabatda  bo‘lsalargina 

uning ta’sir kuchi yuqori bo‘ladi. 

An’analarning  yuzaga  kelishida  o‘quvchilarning  unga  nisbatan  munosabati  katta 

ahamiyatga ega. Maktab rahbariyati va o‘qituvchilar o‘quvchilar jamoasiga muayyan 

sanalarga bag‘ishlab haddan ziyod ortiqcha tadbirni uyushtirish talabini qo‘ymasligi 

zarur.  

Tadbirlarni  tashkil  etish  va  o‘tkazishda  o‘qituvchilar  jamoasi  yoki  o‘qituvchi 

tomonidan  ushbu  jarayonda  o‘quvchilar  jamoasi  bilan  birgalikda  ish  olib  borish, 

ularni  an’analarni  davom  ettirishga  o‘rgatish  masalasiga  alohida  e’tibor  qaratishlari 

pedagogik jihatdan ijobiy natijalarni beradi. 

Jamoa  va  uning  shaxsni  shakllanishidagi  o‘rni  va  roli  muammosi  yuzasidan  olib 

borilgan  ilmiy  tadqiqotlar  shaxs  va  jamoa  o‘rtasidagi  munosabatlarning  rivojlanishi 

borasida quyidagi andozaning yaratilishini ta’minlaydi: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

O‘quvchilar  jamoasi  ijtimoiy-foydali  ahamiyat  kasb  etuvchi  umumiy  maqsad  va 

birgalikdagi  faoliyatga  asosan  jipslashgan  o‘quvchilar  birlashmasi,  guruhidir. 

O‘quvchilar  jamoasi  (shuningdek,  akademik  litsey  va  kasb-hunar  kollejlari 

o‘quvchilari  jamoasi)ga  rasmiy  saylangan  (tayinlangan)  o‘quvchi  hamda 

o‘qituvchilar  yo‘lboshchilik  qiladi.  Ular  sirasiga  guruh  rahbari,  guruh  faollari 

(xususan, guruh yetakchisi, «Yoshlar ittifoqi» tashkilotining guruh sardorlari, tozalik 

Jamoa 

an’ana 

(qadriyat)la

rni qabul 

qiladi 

Jamoa an’ana 

lari va qadriyat 

lariga amal 

qilinishi 

To’laqonli 

birlikning 

qaror topishi 

Shaxs jamoaga 

ixtiyoriy 

(konfor 

mizm) ravishda 

bo’ysunadi 

Shaxs 

jamoani 

o’ziga 

bo’ysundi 

radi 

(konfor 

mizm) 

Jamoa 

faoliyati 

ni tashkil 

etishdagi 

rollari  

Jamoa an’analari 

(qadriyatlari) shaxs 

tomonidan majburan qabul 

qilinadi, unga nisbatan 

norozilik  kelib chiqishi 

mumkin 

Ikki yoqlama qadriyatlar  

tizimining qaror topishi 

 

Norasmiy  

liderlik 

Shaxs va jamoa 

Shaxs jamoaga bo’ysunadi 

Munosabatlarning muvofiqligi 

Shaxs jamoani o’ziga 

bo’ysundiradi 

Shaxs va jamoa o’rtasidagi munosabatlarning rivojlanish andozasi  

---