Til ald s fonemas .
?
?
S fonemas n n’ tiykarg’ ma’ni ay r wsh belgileri til ald , juw s nq , u’nsiz
? ?
?
? ?
?
?
? ? ?
aw zl q belgileri won n’ tiykarg’ belgileri bol p yesaplanad . Wol qaraqalpaq
? ?
?
?
?
?
tilinde fonema retinde basqa fonemalarg’a to’mendegishe qarama-qars qoy lad .
?
?
?
Yerinlik b fonemas na, mur nl q m fonemas na, u’nli z fonemas na, jab s nq t
?
? ?
?
?
? ? ?
fonemas na ma’ni ay r wsh belgileri boy nsha fonema retinde qarama
?
? ?
?
?
-qars
?
qoy lad . M sal : s
?
?
?
? -b, sol-bol, s-m, sal-mal, s-t, sal-tal, s-z, qaz-qas, tas-taz t.b. S
fonemas bulardan basqa da daw ss z fonemalarg’a us nday belgileri arqal
?
? ?
?
?
jubaylasad . Bul fonemalar bir
?
-birinen bir belgisi arqal da yamasa wonnan da ko’p
?
belgisi arqal da aj ral p turad . Ma’selen, s
?
?
?
?
-b fonemalar u’sh belgisi menen
?
aj ral p turad . S
?
?
?
-til ald , u’nsiz, juw s nq fonema, al b
?
? ? ?
-yerinlik, u’nli, jab s nq
? ? ?
fonema. Bul belgiler s ha’m b fonemalar n n’ ma’ni ay r wsh belgileri bolad .
? ?
? ?
?
?
Biraq yekewi de aw zl q fonema. Bul belgisi jag’ nan yekewi de bir
? ?
?
dey. S ha’m b
fonemalar ko’p oppozitsiyal fonemalar qatar na kiredi. S
?
?
?
-m fonemalar da ko’p
oppozitsiyal fonemalar qatar na kiredi. Sebebi, wolar to’rt belgisi menen aj ralip
?
?
?
turad . S
?
-til ald , juw s nq , u’nsiz, aw zl q fonema, al m
?
? ? ?
? ?
-yerinlik, jab s nq
? ? ?,
mur nl q, sonor fonema. Demek, to’rt belgisi boy nsha da bul yeki fonema ay ra
? ?
?
?
alad yeken. S
?
-t fonemalar tek bir belgisi menen g’ana bir
?
-birinen aj ralip turad .
?
?
S-juw s nq , t
? ? ? -jab s nq . Al wolard n’ qalg’an belgileri birdey: yekewi de til ald ,
? ? ?
?
?
yekewi de u’nsiz, yekewi de aw zl q fonemalar. S
? ?
-z fonemalar da bir oppozitsiyal
?
?
fonemalar. Sebebi wolar bir belgisi menen g’ana bir-birinen aj ral p turad ha’m
?
?
?
ma’ni ay r w ush n x zmet q lad . S
? ?
?
?
?
?
-u’nsiz, z-u’nli. Al s-z fonemalar n n’ qalg’an
? ?
belgileri birdey: yekewi de til ald , yekewi de juw s nq , yekewi de aw zl q
?
? ? ?
? ?
fonemalar. S fonemas joqar dag’ day ma’ni ay r wsh belgileri arqal basqa
?
?
?
? ?
?
?
fonemalardan aj ral p turad .
?
?
?
S fonemas da daw sl seslerdin’ ta’sirine ush rap ha’r tu’rli renklerde ayt lad .
?
? ?
?
?
?
Ma’selen, a, i daw sl lar menen qon’s las kelip juwan, a’, i, e daw sl lar menen
? ?
?
?
? ? ?
qon’s las kelip jin’ishke, o, u daw sl lar menen qon’s las kelip juwan ha’m
?
? ?
?
?
yerinlik, o’, u daw sl lar menen qon’s las kelip jin’ishke ha’m yerinlik bol p
? ?
?
?
?
ayt l w won n’ tiyk
? ? ?
?
arg’ yemes belgisi bol p yesaplanad . M sal : sal, sa’l, sol,
?
?
?
?
?
su’lgi, o’s, os, t.b. S fonemas n n’ bunday s, s, s, s tu’rinde ayt l w s fonemas n n’
? ?
? ? ?
? ?
renkleri yamasa tilde jumsalatug’ n wa’killeri dep atalad .
?
?
Qaraqalpaq tilinde s sesi sh sesi menen qatar kelip u’nleslik n zam boy nsha
?
?
?
sh sesine aylan p ayt lad . M sal : bassh
?
?
?
?
?
?-bashsh , qossh
?
?-qoshsh , biraq jaz wda bul
?
?
yeskertilmeydi.
Qubla dialektlerde, sonday-aq wo’zbek, tu’rkmen tillerinde s sesinin’ worn na
?
sh sesi jumsalad . M sal : tas
?
?
?
-tash, qas-qash, tis-tish t.b.
Til ald z fonemas .
?
?
Qaraqalpaq tilinde z sesi de wo’zinin’ ma’ni ay r wsh belgileri arqal basqa
? ?
?
?
daw ss zlarg’a fonema retinde qarama
? ?
-qars qoy lad . Z fonemas n n’ ay r wsh
?
?
?
? ?
? ?
?
belgileri til ald , juw s nq , u’nli, aw zl q bol p keliw
?
? ? ?
? ?
?
i won n’ fonologiyal q
?
?
belgileri bol p yesaplanad . Wol u’nsiz s fonemas na, yerinlik p fonemas na,
?
?
?
?
kishkene tillik h fonemas na, jab s nq g fonemas na, mur nl q n’ fonemas na ha’m
?
? ? ?
?
? ?
?
basqa daw ss z fonemalarg’a us nday belgileri arqal fonema retinde qarama
? ?
?
?
-qars
?
qoy lad . Z fonemas bul fonemalardan bir belgisi yamasa wonnan da ko’p
?
?
?
belgileri arqal aj ral p turad . Z
?
?
?
?
-s, qaz-qas, jaz-jas: z-p, qaz-qap, jaz-jap, z-x, zat-
xat, z-g, zil-gil, z-n’ taz-tan’ t.b. Basqa da daw ss z fonemalar menen us lay
? ?
?
jubaylasad . Z
?
-s fonemalar tek bir belgisi menen g’ana aj ral p turad . Z
?
?
?
?
-u’nli, s-
u’nsiz. Al wolard n’ qalg’an belgileri birdey, yekewi de til ald , yekewi de
?
?
juw s nq , yekewi de aw zl q fonemalar bir oppozitsiyal fonemalar. Z
? ? ?
? ?
?
?
-p
fonemalar u’sh belgisi menen
?
bir-birinen aj ral p turad . Z
?
?
?
-til ald , juw s nq , u’nli
?
? ? ?
fonema, al p-yerinlik, jab s nq , u’nsiz fonema. Bul wolard n’ ma’ni ay r wsh
? ? ?
?
? ?
?
belgileri bol p yesaplanad . Z ha’m p fonemalar n n’ qalg’an bir belgisi birdey:
?
?
? ?
yekewi de aw zl q fonemalar. Z ha’m
? ?
p fonemalar ko’p oppozitsiyal fonemalar
?
?
qatar na kiredi. Z
?
-x fonemalar yeki oppozitsiyal fonemalar. Sebebi, yeki belgisi
?
?
menen ajiral p turad . Z
?
?
-til ald , u’nli fonema, al x
?
-kishkene tillik, u’nsiz fonema.
Bul belgiler z ha’m x fonemalar n n’ ma’ni a
? ?
y r wsh belgileri bolad . Z ha’m x
? ?
?
?
fonemalar n n’ qalg’an yeki belgisi birdey: yekewi de juw s nq , yekewi de aw zl q
? ?
? ? ?
? ?
fonemalar. Z-g fonemalar yeki belgisi menen bir
?
-birinen aj ral p turad . Z
?
?
?
-til ald ,
?
juw s nq , al g
? ? ?
-til art , jab s n`q fonemalar. Bul
?
? ?
?
belgiler arqal z ha’m g fonemalar
?
?
bir-birinen aj ral p turad ha’m ma’ni ay r wsh l q x zmetin atqarad . Z ha’m g
? ?
?
? ?
? ?
?
?
fonemalar n n’ yekewi de u’nli, yekewi de aw zl q fonemalar. Bul belgiler jag’ nan
? ?
? ?
?
yekewi de birdey fonemalar. Z-n’ fonemalar ko’p oppozit
?
siyal fonemalar qatar na
?
?
kiredi. Sebebi wolar to’rt belgisi menen de bir-birinen aj ral p turad . Z
?
?
?
-til ald
?
fonema, al n’-kishkene tillik fonema, z-juw s nq , al n’
? ? ?
-jab s n`q , z
? ?
? -u’nli, n’-sonor,
z-aw zl q fonema, al n’
? ?
-mur nl q fonemalar. Bul belgiler z
? ?
ha’m n’ fonemalar n n’
? ?
ma’ni ay r wsh belgileri bol p yesaplanad . Z fonemas basqa da daw ss z
? ?
?
?
?
?
? ?
fonemalar menen wo’zinin’ ma’ni ay r wsh belgileri menen aj ral p turad .
? ?
?
? ?
?
Biz joqar da z fonemas n n’ ma’ni ay r wsh belgilerin ko’rip wo’ttik. Us nday
?
? ?
? ?
?
?
ma’ni ay r wsh belgileri menen bir qatarda ma’ni ay rmaytug’ n belgileri de bar.
? ?
?
?
?
Ma’selen, z fonemas n n’ z, i daw sl lar menen qon’s las kelip jin’ishke bol p, o, u
? ?
? ?
?
?
?
daw sl lar menen qon’s las kelip juwan ha’m yerinlik bol p, o’, u daw sl lar
? ?
?
?
?
? ?
?
menen qon’s?las kelip jin’ishke yerinlik bol p ayti l w z fonemas n n’ tiykarg’
?
? ? ?
? ?
?
yemes fonemalar bolip yesaplanad . Z fonemasi n n’ bunday bol p ayt l w
?
?
? ?
?
? ? ?
fonologiyal q jaqtan a’hmiyetli yemes. M sal : az, ez, oz, o’z, uz, iz, iza t.b.
?
?
?
Bunday z fonemasinin’ z, z, z, z tu’rinde ayt l w z fonemas n n’ tilde
? ? ?
? ?
jumsalatug’ n renkleri yamasa wa’killeri dep atalad .
?
?
Z sesi so’zdin’ bas nda, wortas nda, aq r nda ush rasa beredi. M sal : zaman,
?
?
? ?
?
?
?
za’rre, az, qaz, qazan.
Ay r m jag’daylarda z sesinin’ sh sesine ha’m s sesine ayl
? ?
an p ayt latug’ n
?
?
?
jag’daylar da ush rasad , biraq jaz wda so’zdin’ tu’biri saqlan p jaz lad . M sal :
?
?
?
?
?
?
?
?
?
duzsh?-dushsh , so’zshen’
?
-so’sshen’, aw zsha
?
-aw shsha, qazsa
?
-qassa t.b.
Til ald ts fonemasi .
?
?
Ts fonemas n n’ tiykarg’ ma’ni ay r wsh belgileri til
? ?
?
? ?
?
ald , jab s nq , u’nsiz,
?
? ? ?
aw zl q bol p keliwi won n’ fonologiyal q belgileri bol p yesaplanad . Wol us
? ?
?
?
?
?
?
?
belgileri arqal basqa daw ss z fonemalarg’a fonema retinde qarama
?
? ?
-qars qoy lad .
?
?
?
Ts fonemas da basqa daw ss zlar s yaql basqa daw ss z fonemalardan
?
? ?
?
?
? ?
bir belgisi
menen de, yeki belgisi menen de yamasa wonnan da ko’p belgileri menen aj ral p
?
?
turad . M sal : ts
?
?
?
-d fonemalar tek bir belgisi menen g’ana aj ral p turad . Ts
?
?
?
?
-u’nsiz,
d-u’nli. Bul belgiler ts ha’m d fonemalar n bir
?
-birinen aj rat p turad ha’m
? ?
?
ma’ni
ay r w ush n x zmet q lad . Ts ha’m d fonemalar n n’ qalg’an belgileri birdey:
? ?
?
?
?
?
? ?
yekewi de til ald , yekewi de jab s nq , yekewi de aw zl q fonemalar. Bul yeki
?
? ? ?
? ?
fonema bir oppozitsiyal q fonemalar qatar na kiredi. Ts
?
?
-m fonemalar ko’p
?
oppozitsiyal fon
?
emalar. Sebebi, wolar u’sh belgisi menen bir-birinen aj ral p
?
?
turad . Ts
?
-u’nsiz, til ald , aw zl q fonema, al m
?
? ?
-yerinlik, sonor, mur nl q fonema.
? ?
Us belgileri arqal wolar bir
?
?
-birinen aj ral p turad . Biraq yekewi de jab s nq
? ?
?
? ? ?
fonemalar. Bul belgisi jag’?nan birdey. Ts-r fonemalar yeki belgisi menen bir
?
-
birinen aj ral p turad . Ts
?
?
?
-u’nsiz, jab s nq , al r
? ? ?
-sonor, dirildewik fonemalar. Bul
belgiler wolard n’ ma’ni ay r wsh belgileri ha’m bir
?
? ?
?
-birinen aj rat p turad .
?
?
?
Wolard n’ qalg’an belgileri birdey: yekew
?
i de til ald , yekewi de aw zl q
?
? ?
fonemalar.
Ts fonemas us nday ma’ni ay r wsh belgileri arqal basqa da daw ss z
?
?
? ?
?
?
? ?
fonemalarg’a qarama-qars qoy lad .
?
?
?
Rus tilinde ha’mme waq t ts sesi juwan bol p keledi. Bizin’ tilimizge de rus
?
?
tilinen kirgen ses bol p ye
?
saplanad . Ko’pshilik jag’daylarda ts sesi s sesine aylan p
?
?
ayt lad . M sal : kontsert
?
?
?
?
-konsert, protsent-prosent t.b.
Til ald Ch fonemas .
?
?
Ch fonemas wo’zinin’ ma’ni ay r wsh belgileri arqal basqa daw ss z
?
? ?
?
?
? ?
fonemalardan aj ral p turad . Sh fonemas n n’
?
?
?
? ? til ald , u’nsiz, jab s nq , aw zl q
?
? ? ?
? ?
belgileri won n’ tiykarg’ ma’ni ay r wsh belgileri bol p yesaplanad . Us belgileri
?
?
? ?
?
?
?
?
arqal wol fonema retinde basqa daw ss z fonemalarg’a qars qoy lad .
?
? ?
?
?
?
M sal : sh
?
?
-l fonemalar yeki belgisi menen bir
?
-birinen aj ral
?
p turad ha’m
?
?
ma’ni ay r w ush n x zmet q lad . Sh
? ?
?
?
?
?
-u’nsiz, jab s nq , l
? ? ?
-sonor, juw s nq
? ? ?
fonemalar. Al wolard n’ qalg’an belgileri birdey: yekewi de til ald , yekewi de
?
?
aw zl q fonemalar qatar na kiredi. Sh
? ?
?
-m fonemalar ko’p oppozitsiyal fonemalar.
?
?
Sebebi wolar u’sh belgisi arqal aj ral p turad ha’m ma’ni ay rad . Sh
?
?
?
?
?
?
-til ald ,
?
u’nsiz, aw zl q fonema, al m
? ?
-yerinlik, sonor, mur nl q fonema. Biraq yekewi de
? ?
jab s nq fonemalar. Us bir belgisi jag’ nan yeki fonema da birdey. Sh
? ? ?
?
?
-s
fonemalar bir oppozitsiya
?
l fonemalar. Sebebi wolar bir belgisi menen bir
?
-birinen
aj ral p turad . Sh
?
?
?
-jab s nq , s
? ? ? -juw s nq . Al wolard n’ qalg’an u’sh belgisi birdey:
? ? ?
?
yekewi de u’nsiz, yekewi de til ald , yekewi de aw zl q fonemalar.
?
? ?
Sh fonemas tek rus tilenen kirgen so’zlerde
?
g’ana ush rasad . Biraq Ch sesi sh
?
?
sesine aylan p ayt lad . Jaz wda Ch sesinin’ wo’zi jaz lad . M sal tochka
?
?
?
?
?
?
?
?
-toshka,
ocherk-osherk t.b.
Til ald sh fonemas .
?
?
Sh sesi fonema retinde qaraqalpaq tilinde basqa daw ss zlarg’a ma’ni ay r wsh
? ?
? ?
?
belgileri boy n
? sha to’mendegishe qarama-qars qoy lad . Sh fonemas n n’ tiykarg’
?
?
?
? ?
?
ma’ni ay r wsh belgileri til ald , juw s nq , u’nsiz, aw zl q belgileri fonologiyal q
? ?
?
?
? ? ?
? ?
?
belgileri bol p yesaplanad . Sebebi wol fonema retinde u’nli j fonemas na, yerinlik
?
?
?
b fonemas na, jab
?
s nq d fonemas na, mur nl q m fonemas na, dirildewik r
? ? ?
?
? ?
?
fonemas na ha’m basqa da daw ss z fonemalarg’a ma’ni ay r wsh belgileri arqal
?
? ?
? ?
?
?
qarama-qars qoy lad ha’m solay yetip jubaylasqan. M sal : sh
?
?
?
?
?
-j, shoq-joq, sh-b,
shar-bar, sher-ber, sh-d, shiq-diq, shaw-daw, sh-m, shay-may t.b Mine, us nday
?
belgileri arqal bir
?
-birinen aj ral p turad . Bul fonemalard n’ birewleri bir belgisi
?
?
?
?
menen aj ral p tursa, qalg’an belgileri birdey bolip keledi. M sal : sh
? ?
?
?
-j fonemalar
?
tek bir belgisi menen g’ana aj ral p turad
? ?
. Sh
?
- u’nsiz, j-u’nli fonemalar. Al
wolard n’ qalg’an belgileri birdey: yekewi de til ald , yekewi de juw s nq , yekewi
?
?
? ? ?
de aw zl q fonemalar. Bul fonemalard fonologiyada bir oppozitsiyal fonemalar
? ?
?
?
dep atayd . Sh
?
-b fonemalar u’sh belgisi menen bir
?
-birinen aj ral p turad . Sh
? ?
?
-til
ald , u’nsiz, juw s nq fonema, al b
?
? ? ?
-yerinlik, u’nli, jab s nq fonema. Bul belgiler
? ? ?
wolard n’ ma’ni ay r wsh belgileri bolip yesaplanad . Biraq yekewi de aw zl q
?
? ?
?
?
? ?
fonemalar. Us bir belgisi jag’ nan wolar birdey fonemalar bolad
?
?
. Sh ha’m b
?
fonemalar ko’p oppozitsiyal fonemalar. Sh
?
?
-d fonemalar da yeki oppozitsiyal
?
?
fonemalar qatar na kiredi. Sebebi wolar yeki belgisi arqal bir
?
?
-birinen aj ral p
?
?
turad . Sh
?
-u’nsiz, juw s nq fonema, al d
? ? ?
-jab s nq fonema. Bul belgiler sh ha’m d
? ? ?
fonemalar n n’ ma’ni ay r wsh belgileri bol p yesaplanad . Sh
? ?
? ?
?
?
?
-m fonemal
?
oppozitsiyal fonemalar. Sebebi, wolar to’rt belgisi menen de bir
?
-birinen aj ral p
?
?
turad ha’m ma’ni ay ra alad . Sh
?
?
?
-til ald fonemas , m
?
?
-yerinlik fonema, sh-u’nsiz al
m-sonor daw ss
? z , sh
? ?
-juw s nq , m
? ? ?
-jab s nq fonema, sh
? ? ?
-aw zl q fonema al m
? ?
-
mur nl q fonema.
? ?
Sh-fonemas us nday belgileri arqal basqa fonemalardan aj ral p turad .
?
?
?
?
?
?
Sh-fonemas n n’ a, i daw sl lar menen qon’s las kelip juwan a’, e, i daw sl lar
? ?
? ?
?
?
? ?
?
menen qon’s las kelip
?
jin’ishke, o, u daw sl lar menen qon’s las kelip juwan ha’m
? ?
?
?
yerinlik o, u daw sl lar menen qon’s las kelip jin’ishke ha’m yerinlik bol p ayt l w
? ? ?
?
?
? ? ?
won n’ tiykarg’ yemes belgileri bol p yesaplanad . M sal : shash, shiq, shek, shoq,
?
?
?
?
?
?
shor, sho’p, shum t.b. Bunday sh fonemas n n’ sh, sh, sh sh tu’rinde ayt l w sh
? ?
? ? ?
fonemas n n’ renkleri yamasa tilde jumsalatug’ n wa’killeri dep atalad .
? ?
?
?
Sh sesi so’zdin’ bas nda, wortas nda, aq r nda yesitilgen jerinde qollan la
?
?
? ?
?
beredi. M sal : shesh, ash, ko’shpek, ko’sh, ko’r
?
?
peshe, shadl q t.b.
?
Til ald j fonemas .
?
?
J sesi wo’zinin’ ma’ni ay r wsh belggileri arqal qaraqalpaq tilinde basqa
? ?
?
?
daw ss z fonemalarg’a fonema retinde qarama
? ?
-qars qoy lad . J fonemas n n’ til
?
?
?
? ?
ald , u’nli, juw s nq , aw zl q belgileri won n’ tiyk
?
? ? ?
? ?
?
arg’ fonologiyal q belgileri
?
?
bol p yesaplanad . Sebebi, wol fonema retinde yerinlik w fonemas na, jab s nq b
?
?
?
? ? ?
fonemas na, sonor n fonemas na, mur nl q m fonemas na, ko’mekey x fonemas na
?
?
? ?
?
?
ha’m basqa da daw ss z fonemalarg’a us nday ma’ni ay r wsh belgiler
? ?
?
? ?
?
i arqal
?
qarama-qars qoy lad ha’m us lay jubaylasad . M sal : j
?
?
?
?
?
?
? -w, jaz-waz, jaq-waq, j-b,
jas-bas, jaq-baq, j-n, jaz-naz, jaq-naq, j-m, jol-mol, j-x, jaq-xaq. t.b.
J fonemas w fonemas nan belgisi menen aj ral p turad ha’m ma’ni ay rad . J
?
?
?
?
?
?
? -
u’nli, til ald fonemas , al w
?
?
-sonor, yerinlik fonema.
J ha’m w fonemalar n n’ qalg’an belgileri birdey: yekewi de juw s nq , yekewi
? ?
? ? ?
de aw zl q fonemalar. J
? ?
-b fonemalar da yeki belgisi menen bir
?
-birinen aj ral p
?
?
turad . J
?
-til ald , juw s nq fonema, al b
?
? ? ?
-yerinlik, jab s nq fonema. Bul belgiler
? ? ?
wolard n’ ma’ni ay r wsh belgileri bolad . J
?
? ?
?
? -w, j-b fonemalar yeki oppozitsiyal
?
?
fonemalar qatar na kiredi. J
?
-n fonemalar ko’p oppozitsiyal fonemalar. Sebebi,
?
?
wolar u’sh belgisi menen bir-birinen aj ral p turad . J
?
?
? -u’nli fonema, al n-sonor, j-
juw s nq , al n
? ? ?
-jab s nq , j
? ? ? -aw zl q fonema, al n
? ?
-mur nl q fonema. Biraq yekewi de
? ?
til ald fonemalar . Bul belgisi jag’ nan yekewi de birdey fonemalar. J
?
?
?
-m
fonemalar da ko’p oppozitsiyal fonemalar. Sebebi, wolar to’rt belgisi menen bi
?
?
r-
birinen aj ral p turad . J
?
?
? -til ald fonemas , al m
?
?
-yerinlik fonema, j-u’nli, al m-sonor,
j-juw s nq , m
? ? ?
-jab s nq , j
? ? ? -aw zl q fonema, al m
? ?
-mur nl q fonema. J
? ?
-x fonemalar
?
yeki belgisi menen bir-birinen aj ral p turad . J
? ?
?
-u’nli, til ald fonemas , x
?
?
-
ko’mekey, u’nsiz fonema. Bul belgiler j ha’m x fonemalar n n’ ma’ni ay r wsh
? ?
? ?
?
belgileri bol p yesaplanad . Al wolard n’ qalg’an belgileri birdey: yekewi de
?
?
?
juw s nq , yekewi de aw zl q fonemalar.
? ? ?
? ?
J sesi so’zdin’ bas nda ha’m wortas nda ko’plep ush rasad da, al
?
?
?
?
so’zdin’
aq r nda siyrek ush rasad . M sal : ila’j, rawaj, mu’naj, shaj t.b. usag’an so’zlerde
? ?
?
?
?
?
g’ana ush rasad .
?
?
Wo`’zi menen qon’s las kelgen daw sl lard n’ ta’sirine ush rap j fonemas na da
?
? ?
?
?
?
juwan, jin’ishke, juwan ha’m yerinlik, jin’ishke ha’m yerinlik bol p ayt lad .
?
?
?
M sal : jas, jel, jol, ju’wen, jen’, jul. Bunday j fonemas n n’ j, j, j, j tu’rinde ayt l w
?
?
? ?
? ? ?
j fonemas n n’ renkleri dep atalad . Bunday bir foneman n’ ha’r tu’rli renklerde
? ?
?
?
ayt l w fonologiyal q jaqtan a’hmiyetli yemes.
? ? ?
?
Qaraqalpaq tilinde so’zdin’ bas nda keletug’un j sesi wo’zbek ha’m tu’rkmen
?
tilindegi y sesine tuwra keledi. M sal : jaz w
?
?
? -yaz w, jaq
?
-yaq, juldiz-yulduz. t.b.
Do'stlaringiz bilan baham: |