Strategik marketing

8.2-jadval 
Chakana savdo do‘konlarining turlari 
№ 
Do‘kon turi 
Assortiment 
Narx darajasi 
 
Izoh 
 
1.
 
  Maxsus  
Maxsuslashtirish 
doirasida chuqur bo‘ladi 
Turli - tuman 
Turlari:  
-cheklangan 
assortiment bo‘yicha; 
-tor maxsus; 
-juda yuqori 
maxsuslashtirilgan. 
2.
 
 
Universam  
Keng (oziq – ovqatlar va 
uy uchun tovarlar) 
Uncha yuqori 
bo‘lmagan savdo 
ustamalari 
O‘z-o‘ziga xizmat 
ko‘rsatish tamoyili 
3.
 
 
Univermag 
Keng (kiyim va poyafzal, 
maishiy texnika, uy 
ro‘zg‘or buyumlari) 
Turli - tuman 
 
4.
 
 
Supermarket  
Juda keng (oziq – ovqat 
va nooziq-ovqat 
tovarlari) 
Asosan uncha 
yuqori emas 
 
5.
 
 
Gipermarket(savd
o kompleksi)  
Juda keng 
YUqori emas 
Supermarketlarni, 
do‘kon-omborlarini va 
past narxli do‘konlarni 
xususiyatlarini 
birlashtiradi. 
6.
 
 
Past narxli do‘kon 
(diskaunter) 
Turli – tuman (standarti 
tovarlar yig‘indisi) 
Past  
 
 
Xizmat  ko‘rsatish  darajasi  sotayotgan  tovar  turiga  bog‘liq.  Kundalik  talabdagi 
tovarlar  uchun  o‘z-o‘ziga  xizmat  ko‘rsatish;  avvaldagi  tanlov  tovarlari  uchun 
chegaralangan  xizmat ko‘rsatish; yuqori tovarlarga to‘liq  xizmat ko‘rsatiladi, bu o‘z 
ichiga xaridorga yordam sifatida axtarish, solishtirishni, tanlashni, turli savollar bilan 
maslahat berishni oladi. 
Savdoning  ilg‘or  usullaridan  biri  savdo  avtomatlari  orqali  savdo  qilish 
hisoblanadi.  Savdo  avtomatlari  savdoning  ijtimoiy-iqtisodiy  samaradorligini 
ta’minlashda  muhim  o‘rin  tutadi,  ya’ni  savdoda  iste’mol  xarajatlarini  kamaytirish, 
iste’molchi  hukmron bo‘lgan sharoitda  muhim ahamiyatga egadir.  Hozirgi sharoitda 
zamonaviy  dizaynga  ega  bo‘lgan  savdo  avtomatlaridan  foydalanish  muhim  masala 
hisoblanadi. 

---

 
169 
 
 
Xorijiy  mamlakatlarda  tovarlarni  sotishda  qo‘llanayotgan  quyidagi  ilg‘or 
usullardan mamlakatimiz savdo korxonalari va tashkilotlarida foydalanish mumkin: 
•
 
chakana  savo  korxonalarining  namoyish  zalida  tushirilgan  narxlarda 
kataloglar bo‘yicha nooziq-ovqat mahsulotlarini sotish; 
•
 
shahar  markazida  joylashgan  va  kichik  savdo  maydoniga,  qat’iy  interer, 
uncha  ko‘p  bo‘lmagan  xodimlarga  ega  bo‘lgan  chakana  savdo  korxonalarida  narxi 
tushirilgan cheklangan assortimentdagi tovarlar bilan savdo qismi; 
•
 
“qulay  do‘konlar”,  cheklangan  assortimentdagi  tovarlar  asosan  yangi  oziq-
ovqat  mahsulotlari  bilan  savdo  qiluvchi  hamda  xaridorlarga  butun  kun  mobaynida 
xizmat ko‘rsatadigan savdo korxonalarida sotish. 
Xorijiy  mamlakatlar  savdo  korxonalarida  tovarlarni  sotishda  qo‘llanilayotgan 
ilg‘or usullarning muvaffaqiyatini ta’minlovchi yo‘llar xaridorga yanada ko‘proq turli 
xil  xizmatlarni  ko‘rsatish  va  tovarlarga  bo‘lgan  narxni  tushirish  bo‘lib  hisoblanadi. 
Bulardan savdo korxonalarida foydalanish maqsadga muvofiqdir.