O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent to‗qimachilik va engil sanoat instituti

Mehmon  sog‗lig‗i  uchun  aytilgan  tilaklar  - 
agar  mezbon  biror-bir  mehmon 
uchun  tilaklar  izhor  qilsa,  unda  to  mehmondorchilik  tugagunga  qadar  u  qolgan 
mehmonlarni  nazardan  qoldirmasligi  lozim.  Mehmonlar  bo‗lsa,  faqat  kechaning 
sababchisi  uchungina  tilak  bildiradilar.    Agar  tilak  uy  egasiga  aytilgan  bo‗lsa,  uy 
bekasi  ham  chiroylik  izhorlardan  qolib  ketmasligi  lozim.    Tilak  aytilgan  vaqtda 

---

 
253 
dasturxon  atrofidagilar  uni  izhor  qilayotgan  kishiga  nisbatan  hurmatni  ko‗rsatish 
uchun emak jihozlarini likop chetiga qo‗yib, o‗zaro suhbatlar va tanovulni to‗xtatib 
diqqat bilan tinglaydilar. 
Muomala  odobi
  -  boshqa  kishilar  qadr-qimmatini,  izzatini  joyiga  qo‗yishni, 
an‘anaviy  axloqiy  me‘yoriy  talablarini  bajarishni  taqazo  etadi.    SHuning 
barobarida,  u  insondagi  yaxshi  jihatlarni  namoyon  etishi,  ko‗zga  ko‗rsatishi  bilan 
ham  ajralib  turadi.    Uning  eng  yorkin,  eng  sermazmun  va  eng  ifodali  namoyon 
bo‗lishi so‗z, nutq vositasida ro‗y beradi.  So‗zlash va tinglay bilish, suhbatlashish 
madaniyati  –  muomalaning  muhim  jihatlarini  tashqil  etadi.    SHu  bois,  muomala 
odobi o‗zini, eng avvalo, shirinsuhanliq kamsuqumliq bosiqliq hushfe‘llilik singari 
axloqiy  me‘yorlarda  namoyon  qiladi.    Muomala  odobining  yana  biri  bu  – 
insoniy 
nigoh. 
Ma‘lumki, odamning nigohida, yuz ifodasida, qo‗l harakatlarida uning qay 
sabablardandir  tilga  chiqmagan,  so‗zga  aylanmagan  hissiyoti,  talablari  o‗z  aksini 
topadi.    CHunonchi,  suhbatdoshining  gapini  oxirigacha  eshitmay,  qo‗l  siltab 
ketishi yoki fikrini bo‗lib, qo‗pol muomalada bo‗lishi madaniyatsizlikni anglatadi.