Tovar moddiy zaxiralar chiqib ketishining hisobi va auditi

4-rasm. Egalik qilish xususiyati bo’yicha TMZlarni tasniflash

8

 

Tugallanmagan  ishlab  chiqarish  —  tayyor  mahsulotga  anlantirilishi  ularning 

keyinchalik qayta ishlanishini talab etadigan tovarlardir. Ularning qiymati ma’lum vaqt 

                                                           

8

 Muallif ishlanmasi 

---

 

15 

paytigacha  avval  amalga  oshirilgan  xom  ashyo,  ishchi  kuchi  xarajatlari  va 

tugallanmagan  ishlab  chiqarish  birligiga  taqsimlangan  ustama  xarajatlarining 

(konkret  mahsulot  birligini  tayyorlash  bilan  bevosita  bog’liq  bo’lmagan,  butun 

ishlab  chiqarish  jarayonini  ta’minlash  uchun  amalga  oshirilgan  xarajatlar,  masalan, 

isitish,  elektr  energiyasi,  suv  ta’minoti  va  shu  kabi  xarajatlar)  summasi  sifatida 

aniqlanadi; 

Tayyor  mahsulot  —  sotish  uchun  mo’ljallangan  va  qayta  ishlanishi  tugatilgai 

buyumlar.  Ularning  qiymati  to’g’ri  xarajatlar  va  ustama  xarajatlarning  yig’indisi 

sifatida aniqlanadi; 

Yordamchi materiallar - qiymati sotib olish paytida umumiy xarajatlar yoki sotish 

xarajatlari  sifatida  aks  ettiriladigan  tez  sarflanuvchi  materiallardir  (idora  anjomlari, 

o’rash materiallari va h.k.). 

Tashkilotlarga  tegishli  bo’lgan  tovar-moddiy  boyliklarga  u  tomondan 

tayyorlangan,  sotib  olingan  yoki  boshqa  shaklda  olingan  boyliklar  kiritilib,  ular 

omborda yoki ishlab chiqarish jarayonida joylashgan bo’ladi. 

Ishlab  chiqarish  zaxiralarining  yuqorida  keltirilgan  tasnifi  sintetik  va  analitik 

hisobni tashkil etish, hamda ishlab chiqarish – foydalanish (ekspluatatsiya) faoliyatida 

xom ashyo va materiallarning qoldig’i, kelib tushishi va sarflanishi to’g’risida statistik 

hisobotni tuzish uchun ishlatiladi.