I iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish uslubi

 
 
 
Daromad  har  qanday  o'sishning  jamg'armaga  ketadigan  hissasi,  jamg'armaga 
qo'shilgan moyillik deyiladi 
(JQM), ya'ni JQM = jamg'armadagi o'zgarish daromaddagi o'zgarish. 
Masalan, agar 1500 mlrd. so'm ni tashkil qiluvchi soliqlar to'langandan keyingi daromad 300 
mlrd.  so'mga  ko'payib  1800  mlrd.  so'mga  yetsa  (7-qator)  daromadning  shu  o'sgan  qismining  2/3 
qismi iste'mol qilinadi va 1/3 qismi jamg'armaga ketadi. Boshqacha aytganda, IQM - 0,666 ni, JQM 
esa  0,333  ni  tashkil  qiladi.  Daromaddash  har  qanday  o'zgarish  uchun  IQM  va  JQM  yshindisi  har 
doim I ga teng bo'lishi zarur yoki IQM  JQM = 1.Bizning misolda 0,666+0,333= 1,0. 
Shaxsiy  daromaddan  tashqari  iste'mol  va  jamg'arm  o'rtasidagi  o'zaro  bog'liqlikka  ta'sir 
ko'rsatuvchi boshqa bir qator omillar ham mavjud bo'ladi. Bu omillarning asosiylary quyidagilar: 
- uy xo'jaliklari jamgargan boylik darajasi; 
- narxlar darajasi; 
- narxlar, daromadlar va tovarlar taklifi o'zgarishshshng kutilishi;  
- iste'molchi qarzlari;   
- soliq stavkalari o'zgarshpi