I iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish uslubi

Tashqi  xarajatlar  korxona  o'zi  uchui  zarur 
resurs va xizmatlarga to'lovlarni amalga oshirishi natijasida vujudga keladigan xarajatlardir. 
Bunday  xarajatlarga  yollanma  ishchilar  ish  haqi,  xom-ashyo  va  materiallar  uchui  to'lovlar,  kredit 
uchun foiz to'lovlari, ijaraga olingan yer uchun renta, transport xizmati va boshqa har xil xizmatlar 
uchun  to'lovlar  kiradi.  Tashqi  xarajatlar  to'lov  hujjatlari  bilan  rasmiylashtiriladi,  shu  sababli 
buxgalteriya xarajatlari deb ham ataladi. 
 
Korxonaning  o'ziga  tegishli  bo'lgan  resurslardan  foydalanish  bilan  bog'liq  xarajatlar  ichki 
xarajatlar deyiladi. Bunday xarajatlar pul to'lovlari shaklida chiqmaydi. Shu sababli ichki xarajatlar 
darajasini  baholash  o'z  resurslari  qiymatini  shunga  o'xshash  resurslarning  bozor  baholariga 
taqqoslash orqali amalga oshiriladi. 
 
Mazkur korxona doirasida tadbirkorlik faoliyatini ushlab turish uchun zarur bo'lgan to'lov-
normal  (me'yoridagi)  foyda  ham,  renta  va  ish  haqi  bilan  birga  xarajatlariing  tarkibiy  qismi 
hisoblanadi. 
 
Sarf  xarajatlarni  ichki  va  tashqi  xarajatlarga  ajratish,  korxona  iqtisodiy  faoliyati 
samaradorligini oshirish yo'llarini qiyosiy tahlil qilish imkoniyatini beradi. 
 
Ishlab chiqarish hajmining o'zgarishiga bog'liqlik darajasiga qarab