O„zbekiston Respublikasi Sog„liqni Saqlash Vazirligi Toshkent farmatsevtika instituti Psixologiya

Tibbiyotda psixologik bilimlarning o`rni va ahamiyati. 
       
Tibbiyot  psixologiyasi  -  umumiy  psixologiyaning  tarkibiy  qismi  bo'lib 
kasalliklarning 
kelib 
chiqishida 
psixikaning 
o'rni 
va 
ahamiyatini 
o'rganadi. Psixogigiena,  psixoprofilaktika 
kasalliklarning  oldini  olish
,  saqlash  va 
mustahkamlashda 
psixikaning 
rolini 
o'rganadi Patopsixologiya 
tibbiyot 
psixologiyasining  tarmog'i  bo'lib,  kasal  odam  psixikasini  o'rganadigan  tarmoq.  E 
Krechmer  (1888  -  1964)  tibbiyoi  psixologiyasini  fan  sifatida  ajrab  chiqishiga  o'zi 
yaratgan nazariyasi bilan hissa qo‟shgan olim.  
Tibbiyot 
psixologiyasini 
o'rganilish 
qanday 
ahamiyatga 
ega?
  
Tibbiyot  psixologiyasi  birmuncha  yangi  fan  bo'lib,  uni  tarao'o'iy  etish  zamonaviy 
meditsina  yutuqlariga,  uni  oldida  turgan  vazifalariga  chambar  -  chas  bog'liq.Tibbiyot 
psixologiyasining  maqsadi  bemorga  uning  shaxsiga  oid  indidual  xususiyatlarini 
hisobga  olgan  holda  shubhasiz  terapevtik  samara  beradigan  usullarni  topib 
yondoshishdir. 
Tibbiyot psixologiyasi quyidagilarni o'rganadi: 
A) Kasalliklarni psixik ko'rinishini. 
B) Kasalliklarni kelib chiqishi va o'tishida psixikaning qanday rol o'ynashini. 
B) Ularni davolashda psixikaning rolini. 
G)  Kasalliklarni  oldini  olish  va  sog'liqni  mustahkamlashda  psixikani  qanday  rol 
o'ynashini.  
          Tibbiyot  psixologiyasi  psixologiya  taraqqiyotiga  qanday  ta'sir  etdi?
  
Bizning asrimizni 20 
- yillariga kelib psixologiya
,xususan tibbiyot psixologiyasini fan 
sifatida  ajrab  chio'ishiga  E.  Krechmer  yaratgan  nazariya  katta  ta'sir  ko'rsatdi.  U 
«Tibbiyot psixologiyasi» nomli asar yozib, unda ruxiy o'zgarishlar, buzilishlar xaqida 
ma'lumot  berdi.  Rus  olimlari  Sechenov  va  Pavlov  tibbiyot  psixologiyasini  taraqqiy 
etishiga katta xissa qo'shdilar. Sharqda Ibn Sinoga qadar ham bir qator olimlar barcha 
fanlar qatori psixologiyaga ham e'tibor berganlar Bular: Yakub 
bin Isaak al Kindi
, Abu 
Nasr  al  Farobiy  Abu  Bakr  ar  Roziy  va  boshqalar.  Ular  psixologiyaga  doir  maxsus 
asarlar yozgan bo'lsalar ham o'zlarining falsafaga oid asarlarida psixologiyaga doir turli 
hil  muammolarni  hal  qilishga  harakat  qilganlar.  Abu  Ali  Ibn  Sino  ularni  davomchisi 

---

21 
 
sifatida  psixologiyaga  doir  masalalarni  umumlashtirdi  va  maxsus  asarlar  yozdi.  U 
Aristotel  kabi  odam  tanasi  va  «Ruxiy  quvvatlar»  materia  bilan  shaklan  bir  -  biridan 
ajralmagan holda mavjud ekanligini takidlaydi.