1-2-ma’ruza

 

---

18 - AMALIY MASHG’ULOT 
Oqova suvlarni oqizish tarmog’ining ko’rsatkichlarini aniqlash. 
Reja: 
1.  Oqova  suvlarni  oqizish  tarmog’ining  minimal  diametri  va  nishabligini 
aniqlash 
2. Oqova suvlarni oqizish tarmog’ining tulish darajasi va tezligini aniqlash 
 
1. Oqova suvlarni oqizish tarmog’ining minimal diametri va nishabligini 
aniqlash 
     O’zioqar hovli va kvartal tarmoqlari  quvurlarining minimal diametri  150 mm, 
ko’cha  tarmoqlariniki  esa    200  mm  qabul  qilinadi,  atmosfera  va  umumoqizuv 
oqova  suvlarni  oqizish  tizimlarida  bu  diametrlar  200  va  250  mm  ga  teng.  Kichik 
aholi  punktlarida,  oqova  suvlar  sarfi  300  m
3
/kk  gacha  bo’lgan  paytlarda,  ko’cha 
tarmoqlarining diametri 150 mm qabul qilish ruxsat etiladi. 
     Oqova  suvlarni  oqizish  tarmoqlarida  oqova  suvlarning  ro’y  beradigan  oqish 
tezliklari  quvurlarning  yotqizish  nishabliklariga  bog’liq.  Har  xil  diametrli 
quvurlarda  o’tkazilgan  tajribalar  quyidagi    minimal  nishabliklarda  yotqizilishi  
aniqlangan: 
150  .................0,0053 
200...................0,0042 
250...................0,0035 
300...................0,003 
350...................0,0027 
400...................0,0025 
450...................0.0023 
500...................0,0021 
Umuman  olganda  tajribaviy  natijalarga  matematik  ishlov  berib  quvurlarni 
minimal nishabligi va diametri orasida quyidagi empirik bog’lanish kashf etilgan 
va amalda qullanib kelmoqda: 
 
i
min
  = 1/d, 
bu yerda    d -
 
 quvur diametri mm o’lchov birligida berilgan. 
     Diametri  150  mm  quvurlarning  minimal  nishabligi  0,008,  200  mm  da  esa  
0,007.  Mahalliy  sharoitlarni  asoslab  ushbu  nishabliklarni  0,005  va  0,007  gacha 
kichraytirish  mumkin.  QMvaQ  talabalariga  binoan,  boshlang’ich  uchastkaladarda 
minimal diametrlar cheklanganligi va hisobli tezliklarni tahminlamaganligi sababli 
bu uchastkalar “hisobsiz” deb nomlanadi.