R. X. Maksudov

2.26-rasm.
2.10-§  Shlisli  birikm alarning  hisobi
Shlisli  birikmalarni  ishga  layoqatligi  ishchi  yuzalarning  ezilishga 
va yeyilishiga chidam liligidir, 
2.27-rasm.
Shlisni  oMchamlari  standart  asosida  valning  diam etriga  nisbatan 
tanlab  olinadi  va  ishchi  yuzalari  ezilishdagi  kuchlanishga  (oez) 
tekshiriladi.  Birikmalarda  ishlash  jarayonida  hosil  boMgan  ezilishdagi 
kuchlanishning qiymati  quyidagicha  aniqlanadi:
[2-21]
d,v ---h-lx
Bunda:  T  -   hisobiy  aylanma  moment,  Nm;  Kn  =  1,1-1,5  -  yuklanishni 
tishlar  oMtasida  notekis  taqsim lanishni  hisobga  oluvchi  koeffitsiyent; 
dur  -  birikm aning  o ‘rtacha  diametri,  mm;  Z  -   tishlar  soni;  h  -  tishning 
ishchi  balandligi,m m ; 
lx  -   birikm aning  ishchi  uzunligi,  mm;  [aez]  - 
ezilishdagi  kuchlanishning ruxsat etilgan  qiymati,  MPa.
T o‘g ‘ri  burchakli  shlitsli  birikm alar uchun
h
 = 
o.5(D-d)-2f,
 
d0-r= 0,5(D+d); 
bunda,  / -  tishning  faskasi.
Evolventli  birikm alar  uchun. 
[2-22]
h= 0 .8 15m;  d0>r =  D-  1.1m.
34
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Uchburchakli  birikmaiar uchun.
h = 0.5(D - d); 
do r = mz.
Agarda  hisobiy  kuchlanish  5j  ruxsat  etilgan  qiymatdan 
5%
  oshsa, 
gubchakni  uzaytirish  termik  qayta  ishlashni  o ‘zgartirib  yoki  birikmani 
boshqa turi  olinib  hisob qaytariladi.
Agar  /x  >  1.5d  bo‘lsa,  o ‘lchamlari  o'zgartiriladi,  boshqa  tezlik 
qayta  ishlash  belgilanadi.  Gubchakning  uzunligini  /r=/x+ 4....6m m   olish 
tavsiya etiladi