O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “ ijtimoiy fanlar

 
 
 
I
II 
D 
A
  
R
  
A 
J 
A 
 
 
 
Ehtiyojlar 
 
Ijtimoiy-siyosiy 
ishtirok, 
fuqarolar faolligi 
 
I
I 
 
D 
A
  
R
  
A 
J 
A 
 
 
 
Ehtiyojlar 
Sihat-salomatlik, 
ijodiyot. 
muloqot, 
axborot, 
jinslararo ehtiyojlar 
 
Фуқаролар эҳтиёжларини 
амалга оширувчи 
институтлар 
Эҳтиёжлар мазмуни ва 
алоқалар турлари 
Сиёсий партиялар 
Сиёсий-маданий алоқалар 
ННТ, ҳаракатлар 
Лобби гуруҳлари 
Ижодий уюшмалар, диний 
масканлар 
Маданият муссасалари 
Оила, ОАВ 
Сиёсий-маданий алоқалар 

---

47 
 
I 
D 
A
  
R
  
A 
J 
A 
 
 
 
Tayanch ehtiyojlar 
 
 
Oziq-ovqat,  kiyim,  uy-joy, 
yashash muhiti 
 
  
3.3.-rasm. Fuqarolik jamiyatining strukturalari 
Fuqarolik jamiyati va uning strukturalari tavsifining yana biri – ularning funksionallik tabiatini kasb 
etishidir.  Bu  fuqarolik  jamiyatining  amal  qilishi  nafaqat  xususiy  manfaatlarni  amalga  oshirish  uchun 
muayyan  kengliklarni  tashkil  etish,  balki  jamiyatni  o‘zini  o‘zi  tashkillashtirishi  va  o‘zini  o‘zi 
muvofiqlashtirishining  yuqori  darajasiga  erishishdir.  Va  nihoyat,zamonaviy  fuqarolik  jamiyati 
qadriyatlariga ijtimoiy va shaxsiy manfaatlarni o‘zaro uyg‘unlikda biriktira olish ham taalluqlidir. Agar bu 
kabi  uyg‘un  birikuvga  erishilmasa, u holda davlat  va  fuqarolik  jamiyati  o‘rtasida  uzilishlar  sodir  bo‘lishi 
mumkin.
45
 
 
6.
 
Rivojlangan mamlakatlarda jamiyat sotsial strukturalarining rivojlanishida yangi tamoyillar.
 
XXI  arafasiga  kelib  rivojlangan  mamlakatlar  jamiyatining  sotsial  strukturasi  sifatida 
sotsioiqtisodiy,  siyosiy,  xulqiy  va  boshqa  belgilari  bilan  o‘zaro  farqlanadigan  guruhlar  va 
qatlamlar  yanada  ko‘paydi.Bu  davrga  kelib  sinflar,  stratalar,  sotsial  qatlamlar  strukturasi  va 
o‘zaro aloqalari xususiyatlarida jiddiy o‘zgarishlar ro‘y berdi: ichki sinfiy farqlanish jarayonlari 
faollashdi, sotsial birliklarning harakatchanligi (mobilligi) kuchaydi, yangi qatlamlararo guruhlar 
shakllandi.  
SHuningdek,  g‘arbiy  mamlakatlarda  bozor  munosabatlarini  sotsial  birliklar  determinanti 
sifatida  talqin  etadigan  konsepsiyalar  keng  tarqaldi.  Ayniqsa,  ingliz  jamiyatshunos  olimi 
A.Giddens  ilgari  surgan  konsepsiyada  bu  kabi  nazariy  jihatlar  keng  yoyildi.  Bu  konsepsiyaga 
binoan, sinflar moddiy  resurslarga  egalik  qilish  va  ularni  nazorat  etishdagi  tengsizliklar  sababli 
paydo bo‘ladi, sinfiy mansublikning asosiy ko‘rsatkichi individ va guruhlarning imkoniyatlarini 
aniqlash  ularning  egallagan  mulki,  kasbiy  salohiyati,  bilimi  va  texnikaviy  saviyasi,  shuningdek 
jismoniy  ishchi  kuchi  kabi  ko‘rsatkichlar  asosida  ifodalandi.  Unga  muvofiq  tarzda  g‘arb 
jamiyatlari uchta sinfga bo‘lish rusumga kirdi: yuqori, o‘rta, pastki. 
                                                           
45
 Зарубежные и отечественные теории гражданского общества//http;/superinf.ru.